نهاوند

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان نهاوند ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

1. صنایع غذایی
2. صنایع تبدیلی و تکمیلی
3. دامداری
4. زراعت و باغداری
5. خدمات
6. طیور
7. شیلات
8. صنعت
9. صنایع دستی

 

· صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی محسوب می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند. از آن جایی که شهرستان نهاوند در زمینه تولیدات کشاورزی و دامی بسیار غنی می باشد، سرمایه گذاری در زمینه ایجاد صنایع غذایی مختلف امکان پذیر بوده و ارزش افزوده بسیار خوبی را برای شهرستان ایجاد خواهد کرد.

با توجه به اینکه انواع میوه با مقادیر قابل توجهی در شهرستان نهاوند تولید می شود و واحدی صنعتی در زمینه فرآوری این میوه ها وجود ندارد و سالانه مقداری از این محصولات از بین می رود، سرمایه گذاری در زمینه فرآوری میوه صرفه اقتصادی بالایی داشته و پیشنهاد می‌گردد. کنسانتره و آبمیوه، چیپس میوه و میوه خشک، کمپوت، لواشک و مربا از جمله فرآورده هایی هستند که قابلیت تولید در این شهرستان را دارند. لازم به ذکر است در حال حاضر فرآیند خشک کردن میوه جات با استفاده از دستگاه های خشک کن در سطح کوچکی انجام می شود که کافی نیست.

خشک کردن میوه‌جات، یکی از روش‌هاي جلوگیري از فساد میکروبی آن‌ها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنش‌هاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد، در نتیجه از هزینه‌های حمل و نقل و ذخیره‌سازي نیز می‌کاهد. با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است، با تولید مشابه داخلی این میوه‌ها (از نظر نوع و کیفیت)، می‌توان مانع واردات و خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آن‌ها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوه‌های تازه و محدود بودن زمان نگه‌داری آن‌ها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است. کنسانتره میوه ها از یک فرایند مرتب و متوالی تولید و این فرآیند در نهایت به تغلیظ منتهی می شود که امکان جابجایی را تسهیل می کند. فایده تولید کنسانتره در میوه ها این است که با حذف آب، وزن ماده غذایی کاهش یافته و حمل و نقل آن راحت تر و با صرف هزینه کمتر صورت می گیرد. به علاوه کنسانتره را به راحتی در هنگام مصرف با اضافه نمودن حلال (معمولا آب) به حالت اول برگردانده و استفاده می کنند. کنسانتره میوه در تولید آبمیوه، پاستیل های میوه ای، بستنی میوه ای و شیرینی مغزدار به صورت مستقیم کاربرد دارد.

انگور از دیگر میوه هایی است که در سطح شهرستان تولید می‌شود و احداث واحد فرآوری آن مزیت دارد. در حال حاضر واحدی در زمینه فرآوری آن وجود ندارد و فرآوری سنتی آن در حد جزئی انجام می شود. ابغوره، کشمش، شیره انگور، باسلوق و روغن هسته انگور از جمله فرآورده هایی هستند که می توان از انگورت ولید کرد.

باسلوق از اصیل ترین شیرینی های سنتی ایران است و باسلوق شیره انگور یک شیرینی سالم و طبیعی است که شکر در آن جایگاهی نداشته و علاوه بر مقوی بودن، برای سلامتی مفید است. روغن هسته انگور از جمله روغن‌های گیاهی برشمرده می‌شود که با بالابردن کلسترول خوب بدن و پایین آوردن کلسترول بد به پاکیزگی رگ‌های خونی و شست‌وشوی آنها کمک کرده و از بیماری‌های قلبی- عروقی و سکته قلبی و مغزی جلوگیری می کند. از این روغن برای خام خواری، سرخ کردن، در تهیه انواع سالادها، غذاها و همچنین تهیه شیرینی و گریل مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین چند منظوره بودن یکی دیگر از مزیت‌های این روغن به شمار می‌آید. از طرفی در این روغن، اسیدهای چرب امگا ۳، ۶ و ۹ بالاتری نسبت به سایر روغن‌های گیاهی وجود دارد که مصرف متعادل آن می‌تواند به ارتقای سطح سلامت کمک کند. همچنین با توجه به واردات روغن؛ استفاده از ضایعات و هسته‌های میوه‌های فرآوری‌شده مانند انگور در تولید روغن، می‌تواند در کاهش وابستگی کشور موثر باشد و مورد حمایت دولت هم قرار بگیرد. روغن‌کشی از این دانه علاوه بر بحث خوراکی در بسیاری از موارد صنعتی مانند صنایع نساجی، تولید کاغذ، داروسازی، لاستیک سازی و ... هم پرکاربرد است. با توجه به این که تعداد رقبای موجود نیز در تولید این محصول کم است، سرمایه گذاری در این حوزه می تواند صرفه اقتصادی بسیاری داشته باشد.

با توجه به تولید انواع گیاهان دارویی در شهرستان نهاوند و نبود واحدی صنعتی جهت فرآوری آن، می توان در این زمینه سرمایه گذاری و کسب درامد کرد. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت تولید گیاهان دارویی در شهرستان نهاوند و نیز سهولت صادرات این محصولات به مناطق دیگر، می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد. تولید اسانس، خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید. لازم به ذکر است در حال حاضر بسته بندی گیاهان دارویی به صورت سنتی و عرق گیری به صورت نیمه صنعتی انجام می شود.[1]

در شهرستان نهاوند سبزیجات و خصوصا گشنیز به میزان زیادی تولید می‌شود که می توان در زمینه فرآوری و بسته بندی آن فعالیت کرد. منظور از فرآوری سبزی انجام فعالیت هایی همچون خرد کردن، سرخ کردن، خشک کردن و بسته بندی آن ها است. اما در زمینه فراوری گشنیز فعالیت های دیگری نیز می توان انجام داد. تولید گشنیز نسبت به سایر سبزیجات بیشتر است و راه‌اندازی صنایع فرآوری و بسته بندی مربوط به آن، سود به دست آمده از فروش را چندین برابر می کند. تولید عرق، اسانس، پودر گشنیز (تخم گشنیز را پودر کرده و بسته بندی می کنند) و گشنیز خشک شده به همراه بسته بندی از جمله فعالیت هایی است که قابلیت انجام در شهرستان نهاوند را دارد. لازم به ذکر است فرآوری گشنیز از مزیت بالاتری نسبت به سایر سبزیجات برخوردار است.

میزان گردوی تولیدی در شهرستان، راه‌اندازی کسب‌وکار فرآوری گردو را دارای مزیت کرده‌است. منظور از فرآوری این محصول، پوست گیری و مغز کردن آن (این کار در حال حاضر به صورت سنتی انجام می شود) و تهیه روغن و ترشی گردوست. روغن گردو یکی از گران‌ترین روغن‌های طبیعی موجود در بازار است. این روغن به‌راحتی دردسترس است و در تمام جهان شناخته‌شده می‌باشد، ولی بسیاری از مردم هنوز از این روغن همه‌کاره که خواص فراوانی دارد بهره نمی‌برند، زیرا از خواص روغن گردو آگاهی ندارند، اما با آگاهی دادن به مردم می توان بازار فروش این روغن را گسترده تر کرد. روغن گردو خواص فراوانی دارد که کمک به سلامت قلب و عروق، کمک به کنترل قند خون و دیابت، جلوگیری از ریزش مو، بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر ابتلا به سرطان از این دست هستند. یکی دیگر از محصولاتی که از گردو می توان تولید کرد، ترشی گردو است. این ترشی خوشمزه علاوه بر خواص بی نظیر در کاهش سطح کلسترول نیز مفید است.

احداث واحد صنعتی کوچکی در زمینه فراوری بادام از دیگر فعالیت هایی است که با توجه به میزان تولید بادام در شهرستان قابلیت انجام دارد. مغز بادام برای فرآوری بیشتر، توزین شده و عملیاتی چون برش زدن، خرد کردن، بو دادن ، نمک زدن و یا دودی کردن روی آنها انجام می‌گیرد. این محصولات نهایی درون شیشه، فویل، قوطی، کیسه یا جعبه، بسته بندی و در بازار عرضه می‌شود. همچنین تکه های کوچک مغز بادام نیز ممکن است آسیاب شده و به صورت آرد یا خمیر برای فرآورده های نانوایی استفاده شوند. روغن بادام از دیگر فرآورده های حاصل از بادام است که خواص فراوانی دارد و از بازارفروش خوبی نیز برخوردار است.

تولید و بسته بندی خشکبار از دیگر فعالیت هایی است که به دلیل کاشت میوه‌های آجیلی در شهرستان، قابلیت انجام دارد. البته این فعالیت در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. آجیل و خشکبار از مواد مصرفی است که سال‌ها مورد استفاده عموم قرار گرفته و گاهی حتی در بازار جهانی و صادرات جایگاه خاصی دارد. تولید و بسته بندی خشکبار به سرمایه زیادی نیاز ندارد و در صورتی که بسته بندی و پخت خشکبار با دقت انجام شود جهت فروش آن، هیچ مانعی وجود نخواهد داشت. بازار این محصول فروشگاه‌های زنجیره‌ای، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی، فروشگاه‌های بزرگ، بنکدارها وشرکت‌های پخش خشکبار است.

با توجه به تولید گوجه در مزارع شهرستان به میزان قابل توجه، سرمایه گذاری در زمینه فرآوری صنعتی آن به منظور تولید رب گوجه فرنگی، گزینه شغلی مناسبی است. صنعت تولید رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فروانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا و ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است.

همچنین در زمینه فراوری سایر صیفی جات مانند خیار نیز قابلیت سرمایه گذاری وجود دارد. احداث واحد صنعتی تولید خیارشور از جمله مزیت های شغلی این شهرستان است که در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. فرآوری سیب‌زمینی به منظور تولید چیپس و خلال سیب‌زمینی از دیگر مشاغل پیشنهادی در نهاوند است. چیپس سیب زمینی یکی از محصولاتی است که به واسطه طعم جذاب خود مخاطبین زیادی در میان تمام اقشار جامعه دارد و اکثر افراد به ویژه کودکان و نوجوانان از این محصول استفاده می‌کنند. چیپس به عنوان یک ماده غذایی لذیذ و پرطرفدار در بازار مصرف مواد غذایی کالایی رقابتی است؛ بنابراین افرادی که قصد ورود به این حرفه را دارند باید به این نکته توجه کنند که حتماً محصولات تولیدی توانایی رقابت با نشان‌های تجاری موجود در بازار را داشته باشند.

با توجه به میزان گندم تولیدی در شهرستان، راه‌اندازی مشاغل تولید رشته آشی و پلویی، شیرینی و گندم برشته از جمله فعالیت هایی است که مزیت دارد. البته تولید گندم برشته در اولویت‌های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. لازم به ذکر است در حال حاضر واحدهای تولید آرد، کیک و کلوچه و نان سنتی وجود دارد و سرمایه گذاری مجدد در این زمینه ها مزیت ندارد.

پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. به علاوه این که با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن می توان برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه می‌باشد که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت . توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.

رشته فرآورده‌اي است كه از مخلوط كردن آرد گندم، آب و نمك پس از طي مرحله عمل آوردن به وسيله ماشين‏هاي مخصوص، تهيه و پس از خشك كردن به بازار عرضه مي شود. رشته آش رشته اي است كه داراي رنگ سفيد متمايل به شيري مي باشد و از آرد ستاره که 21 درصد از سبوس خود را از دست داده است، تهيه مي شود.

با توجه به رونق زنبورداری در شهرستان، تولید فرآورده باارزشی مانند ژل رویال قابل سرمایه‌گذاری است. ژل رویال، ماده‌ای بسیار مغذی و نیرو بخش و در واقع به عنوان غنی ترین ماده مغذی بیولوژیک شناخته شده است. ارزش افزوده بالای تولید ژل رویال زنبور عسل در بازارهای جهانی سبب شده تا تولید این محصول با ارزش در دستور کار صنایع غذایی  قرار گیرد. میکروب کشی، جلوگیری از آلزایمر، جلوگیری از فشار خون، ضدسرطان بودن و کمک به جوانی و شادابی پوست از جمله خواص این ژل است.

تولید محصولات مشتقی از گوشت‌های فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغل‌های آزاد پردرآمد محسوب می‌شود. در بین فراورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین است و می توان آن‌ها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود. باتوجه به رونق دامداری در شهرستان، راه‌اندازی این کسب‌وکار مزیت دارد.

لازم به ذکر است در حال حاضر در رابطه با فراوری شیر تعدادی کارخانه وجود دارند و توسعه فعالیت در این زمینه مقرون به صرفه نخواهد بود[2].

مقدار جو تولید شده در شهرستان نهاوند، شرایط را برای احداث واحد صنعتی فرآوری جو جهت تولید محصولاتی مانند آرد جو و جو پرک فراهم کرده است. در حال حاضر تولید نان جو در شهرستان وجود دارد[3].

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد. شهرستان نهاوند ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی مختلف دارد و در حال حاضر نیز فعالیت هایی در این حوزه انجام شده است.

با توجه به تولید انبوه محصولات کشاورزی در این شهرستان، وجود سردخانه برای نگهداری این محصولات ضروری است زیرا در اثر کمبود سردخانه هر ساله مقداری از محصولات تولیدی هدر می روند و یا اینکه با قیمت بسیار پایینی از کشاورز خریداری می شوند. در حال حاضر یک واحد سردخانه وجود دارد و واحد دیگری نیز در حال احداث است که با توجه به حجم تولیدات کافی نیست[4]؛ بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه از جمله پیشنهادات شغلی است که علاوه بر تامین نیاز شهرستان، درامدزایی بالایی به همراه خواهد داشت. از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه محصولات کشاورزی می توان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم ها و غیره با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی تر حاصل می گردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه محصولات کشاورزی، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن محصولات در سردخانه موجب می شود در ماه هایی که مصرف محصولات بسیار است و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه محصولات کشاورزی تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می گردد و موجب خواهد شد از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه های محصولات کشاورزی به عنوان حد واسط بازار و کشاورزان در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.

سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی از دیگر مشاغلی است که شرایط برای انجام آن فراهم است. این فعالیت در حال حاضر به صورت سنتی انجام می شود. سورتینگ و بسته بندی از فرآیند هایی است که بر میزان صادارت تاثیر دارد. هدف از سورتینگ، دسته بندی و درجه بندی انواع محصول بر اساس سایز و کیفیت است. به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری نهایی در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد. بسته بندی نهایی میوه و سبزی پس از عملیات سورتینگ به منظور جابجایی آسان و همچنین حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده صورت می گیرد. از ویژگی های بسته بندی مناسب میوه می‌توان به عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، قابلیت حمل و نقل مناسب، پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار به طوری که در وزن ها و بسته های مختلف که همه سلیقه ها را در بر بگیرد، اشاره کرد.

با توجه به رونق دامداری و پرورش طیور در شهرستان نهاوند و نیاز به خوراک دام و طیور، احداث واحدی صنعتی جهت تهیه این محصول مقرون به صرفه بوده و پیشنهاد می گردد. البته در حال حاضر نیز واحدی در این زمینه فعالیت می‌کند؛ اما همچنان جای کار و پیشرفت وجود دارد[5].

طبق بررسی‌های انجام‌شده، کشتارگاهی جهت کشتار دام در شهرستان وجود دارد[6] و فعالیت بسته بندی گوشت نیز انجام می شود و به نظر می رسد سرمایه گذاری مجدد در این زمینه ها مقرون به صرفه نباشد؛ اما فراوری پوست دام به سبب رونق دامداری در شهرستان مزیت دارد. فراوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی  و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود خوبی هم نصیب دامدار می‌کند.

همچنین در شهرستان نهاوند کشتارگاهی در زمینه کشتار طیور وجود دارد که چند ماهی است تعطیل شده و سرمایه گذاری مجدد در این زمینه مقرون به صرفه نخواهد بود[7].

میزان عسل تولیدی در شهرستان، راه‌اندازی کسب‌وکار بسته‌بندی عسل را دارای مزیت کرده‌است. در حال حاضر بسته بندی عسل به صورت سنتی انجام می شود و نام و بارکد زنبوردار روی آن درج می گردد[8]. ویژگی مهم عسل آن است که این ماده طبیعی به دلیل نداشتن آب، به شرط دوری از رطوبت، در مدت طولانی فاسد نمی‌شود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد که بیش از ۶۰ درجه، حرارت ببیند. البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی عسل باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظرف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگه داشت. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. بدین منظور امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. بسته‌بندی های شکیل، باعث جذب بیشتر مشتری و همچنن تسهیل در حمل و نقل عسل می‌شود؛ لذا کار کردن در حوزه بسته بندی عسل تولیدی شهرستان علاوه بر سودآوری باعث ایجاد اشتغال پایدار می‌شود.

با توجه به میزان حبوبات تولیدی در شهرستان، سرمایه گذاری در زمینه ایجاد واحد بسته بندی آن به صورت صنعتی، صرفه اقتصادی داشته و پیشنهاد می شود. البته در حال حاضر بسته بندی حبوبات به صورت خانگی انجام می شود[9].

زعفران از دیگر محصولات زراعی شهرستان است که تولید انبوهی ندارد اما می توان در زمینه بسته بندی آن به صورت خانگی فعالیت داشت. البته در حال حاضر کارگاهی در زمینه بسته بندی زعفران وجود دارد که صرفا زعفران تولیدی خود را بسته بندی می کند[10].

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

 

· دامداری

دامداری از جمله حرفه هایی است که تعداد زیادی از مردم شهرستان نهاوند به آن مشغول هستند. دامداری در این شهرستان به صورت صنعتی و سنتی در حال انجام است و دام های پرورشی شامل دام های سبک مانند گوسفند و بز و دام های سنگین مانند گاو است. طبق بررسی‌های انجام شده، فعالیت در زمینه پرورش هر دو نوع دام مزیت دارد.

عمده گوسفندهای پرورشی در شهرستان از نوع افشاری و مهربان هستند. علاوه‌بر پرورش این نژادها، فعالیت‌هایی نیز در زمینه پرورش گوسفند رومانوف انجام شده که از بازدهی خوبی برخوردار بوده است. سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه پرورش تمام نژادهای گفته شده مقرون به صرفه بوده و پیشنهاد می گردد. گوسفند نژاد مهربان، بومی بخش وسیعی از استان همدان و قسمت‌های هم‌مرز بین استان‌های زنجان و کردستان ‌است. این گوسفند گوشتی است، همچنین می تواند شیردهی خوبی داشته باشد. گوسفند نژاد مهربان با شاخصه هایی نظیر کم توقع بودن نسبت به غذا، تحمل در برابر کم آبی و گرسنگی، مقاومت در برابر امراض و آفات منطقه، راهپیمایی های طولانی در کوه و دشت، ضریب تبدیل غذایی بالا، سازگاری با شرایط آب و هوایی سرد و سخت زمستان، از جمله گزینه های پیشنهادی برای پرورش می‌باشد.

گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش ترین گوسفندان باشند. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه ای بزرگی است. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین ‌دنبه کشور محسوب می‌گردد. سرعت رشد بالا، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث‌شده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلو زایی، مقاومت در برابر امراض و انگل‌های منطقه و بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری است.

گوسفند رومانوف جزء به صرفه ترین و بهترین گوسفندان گله گوشتی – زایشی است. این نوع گوسفند، یک گوسفند روسی است که اصل ‌نژاد آن متعلق به دره ولگا، در شمال غرب مسکو است. رومانوف یک ‌نژاد خالص بوده و از تلاقی نژاد‌ها به‌وجود نیامده است. باروری بسیار خوب، بالاترین میزان چندقلوزایی، فصل تولیدمثل بسیار طولانی، امکان تولیدمثل در تمام طول سال، سازگاری و عادت کردن به آب و هوای سرد و خوراک محلی برخی از ویژگی‌های خوب این نژاد است. نژاد رومانوف گرچه از دسته گوسفندان گوشتی است؛ اما پشم این نژاد بسیار محکم و باکیفیت است و سالانه 5/4 کیلوگرم پشم قابل استحصال دارد که از جنبه اقتصادی برای پرورش‌دهنده سرمایه ساز است.

بزهای پرورشی در این شهرستان نیز از نوع بومی هستند و می توان نسبت به توسعه پرورش آن ها اقدام کرد. البته این فعالیت مزیت پایین تری نسبت به پرورش گوسفند دارد. به طورکلی بز به‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز به‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود.

گاو های پرورشی در شهرستان از نوع بومی، دورگ، سمینتال و هلشتاین هستند که قابلیت توسعه دارند. البته بررسی‌های انجام شده نشان می دهد پرورش گاو بومی و گاو هلشتاین در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.

امروزه به منظور بهره برداری بهینه از دام سنگین، از گاو های دورگ استفاده می‌شود. این دام‌ها، حاصل تلقیح نژاد اصلی و نژاد بومی هستند. گوساله ای که از طریق آمیخته گری متولد می شود هم برخی خصوصیات ارثی گاو نر اصیل و هم برخی خصوصیات ارثی گاو ماده بومی را دارا است. در نسل های بعدی به تدریج صفات منتقل شده از گاو های اصیل در گوساله ها ظاهر می شود و تولیدات شیر و گوشت اغلب آنها نیز به نحو قابل توجهی بیشتر می شود.

گاو هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان است. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است حدودا ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می کند. درصد چربی این شیر 65/3 درصد  و درصد پروتئین آن ۳ درصد است.

گاو سمینتال جزء بهترین گاو های شیری و گوشتی جهان است. افزایش وزن روزانه فوق‌العاده و گوساله دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش همان چیزی است که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است زیرا این گاو با دادن کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را می‌دهد.

پرورش الاغ شیری از دیگر فعالیت هایی است که در حال حاضر انجام نمی شود ولی از جمله مشاغل مزیت‌داری است که پیشنهاد می‌شود. الاغ حیوانی است که تا سال ها برای بارکشی در مسیرهای سخت و کوهستانی مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه با پیشرفت طب سنتی و آگاهی از فواید فراوان شیر الاغ، این حیوان نیز وارد حیطه دامپروری شده است. با توجه به قیمت بالای شیر این حیوان و نیز فراوری و صادرات شیر الاغ بصورت پنیر به کشور های اروپایی می توان به سود قابل توجهی دست یافت. همچنین این کسب و کار در مراحل مختلف تولید و نگهداری با مشکلات زیادی مواجه نیست و نیاز به تخصص و مهارت خاصی برای راه اندازی ندارد. ویژگی‌های اقتصادی پرورش الاغ تنها به پنیر و پوست این حیوان ختم نمی‌شود، فضولات الاغ که با نام «عنبرنسارا» شناخته می‌شود، خواص درمانی دارد و در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شغل برای محرومیت زدایی و ایجاد کسب وکار در مناطقی که فرصت های شغلی چندانی ندارد بسیار مناسب بوده و باتوجه به سود قابل توجهی که دارد، در این شهرستان نیز پیشنهاد می شود.

در شهرستان نهاوند به میزان محدود شتر پرورش می یابد و زمینه برای توسعه پرورش آن فراهم است. پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا را داراست. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی و خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد. این گوشت حاوی پروتئین‌ هایی با ارزش غذایی بالا و تعدادی از ویتامین ‌های مفید و مورد نیاز بدن نظیر ویتامین ‌های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن ، فسفر و کلسیم است. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالم‌ترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به ‌دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» می‌گویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای شیر شتر به‌اثبات رسیده، این تحقیقات بیانگر آن است که پادتن‌های موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانی‌تری نسبت به اغلب محصولات لبنی می‌‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری‌هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر، هپاتیت C می‌‌شود و از این نظر شیر شتر ساختار و ‌خصوصیاتی بسیار شبیه شیر انسان دارد.

زنبورداری از دیگر حرفه هایی است که در سطح وسیعی در این شهرستان انجام می شود. شهرستان نهاوند به واسطه آب و هوای مساعد و کوهستانی بودن، از مراتع با کیفیت و مرغوبی برخوردار است، همچنین رونق کشاورزی و تولید برخی گیاهان خاص مانند گشنیز ظرفیت شهرستان برای پرورش زنبور را دوچندان کرده است.. بنابراین سرمایه گذاری در زمینه توسعه زنبورداری صرفه اقتصادی بالایی داشته و پیشنهاد می گردد. پرورش زنبور اگر همراه با رعایت اصول علمی صورت پذیرد، می تواند پیشه‌ای سودآور باشد. زندگی این حشرات به سبک کلنی باعث شده تا پرورش دهندگان زنبور از اشتغالی پایدار بهره مند شوند چراکه میزان بالای زاد و ولد زنبورها باعث سودآوری بیشتر برای پرورش دهندگان خواهد شد. بر خلاف افکار غالب عمومی که تصور می کنند مهمترین فایده زنبورعسل، تولیدعسل  و سایر محصولات و فراورده های مرتبط با شهد و عسل است، در واقع بالغ بر 90 درصد فواید زنبورعسل مربوط فعالیت گرده افشانی است. عدم فعالیت زنبورها و دیگر حشراتی که گرده افشانی را انجام می دهند باعث عدم باروری و نابودی تدریجی گیاهان و درختانی که برای گرده افشانی به این آنها وابسته اند می شود. افراد با تجربه معمولا در کنار پرورش زنبور عسل به کشاورزی و تولید محصولات زراعی می پردازند و با یک تیر دو نشان می زنند، زیرا با ادغام این 2 فعالیت علاوه بر تامین مواد غذایی برای زنبورها به دلیل کیفیت در گرده افشانی، به کشت و زراعتی با کیفیت و محصولی بی نظیر نیز دست خواهند یافت.

 

· زراعت

بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را نام برد. زمین های حاصل خیز و منابع آبی خوب شهرستان نهاوند، شرایط را برای کشت انواع محصولات زراعی فراهم کرده است. در حال حاضر نیز تولیدات بسیار خوبی در این زمینه صورت می گیرد که قابلیت توسعه دارند. البته باید توجه داشت که تمام پیشنهادات مربوط توسعه تولید محصولات کشاورزی اعم از باغی و زراعی، منوط به وجود زمین کافی در شهرستان است. در صورت عدم وجود زمین کافی می توان نسبت به کشت جایگزین طبق اولویت های مطرح شده، عمل کرد.

گندم و جو از جمله محصولات زراعی شهرستان هستند که به میزان زیادی کشت می گردند و افزایش تولید آن‌ها مزیت دارد. در میان محصولات کشاورزی، کشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد و در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد. بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان می‌شود. همچنین مورد حمایت های دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی دارد. جو نیز از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ نیز استفاده می شود و در تهیه غذای کودک کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

کشت دانه‌های روغنی نظیر آفتابگردان، ذرت، کلزا و سویا در شهرستان انجام می‌شود که قابلیت توسعه دارند. وجود کارخانه تولید روغن در شهرستان، مزیت راه‌اندازی این مشاغل را افزایش می‌دهد. البته کشت سویا مزیت پایین‌تری نسبت به سایر دانه‌های روغنی دارد.

گل آفتابگردان گیاهی یک ساله است که پرورش آن در هر شرایطی امکانپذیر است و فرآورده های حاصل از آن دارای مزیت اقتصادی فراوان است. آفتابگردان در دو نوع آجیلی و روغنی در شهرستان کشت می‌شود. این گیاه، یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد. آفتاب گردان های آجیلی از بازار پسندی ویژه ای برخوردارند. علاوه بر این، فراورده های جانبی آفتاب گردان به خصوص کنجاله آن باعث توجه هر چه بیشتر به زراعت این گیاه با ارزش شده است.

ذرت که در دو نوع علوفه‌ای و دانه‌ای در شهرستان کشت می‌شود، با هر آب و هوایی سازگاری دارد، در برابر خشکی مقاوم است و میزان ثمردهی آن در هکتار بالا می‌باشد. دولت برای تشویق به کشت این گیاه، اقدام به خرید تضمینی ذرت از کشاورزان می کند. روغن ذرت، کنسرو بلال و دانه ذرت به مصارف انسانی می رسد و همچنین دانه ذرت در مرغداری ها و علوفه تر، خشک، سیلو شده و کنجاله دانه در دامداری ها استفاده می شود.  کاکل ذرت نیز در داروسازی به کار می رود. از ساقه و برگ ذرت در صنایع کاغذ، مقوا سازی و تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند. نشاسته ذرت در صنایع رنگرزی، دارو سازی و پلاستیک سازی کاربرد دارد.

کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال قرارگرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد.

دانه سویا سرشار از پروتئین، چربی و عناصر معدنی است. سویا دانه ای روغنی است که از نظر گروه بندی مواد غذائی، در گروه چربی ها قرار می گیرد. از این دانه، همچون دانه های دیگر مانند دانه آفتابگردان، روغن گرفته می شود که دارای خواص بسیار زیادی است. در حال حاضر بسیاری از مردم، دانه سویا را به عنوان یکی از اجزاء سبد آجیل خود مصرف می کنند و بسیاری از افراد نیز استفاده عام تری از پروتئین سویا دارند. تعدادی از مردم به مصرف سویا به جای گوشت چرخ کرده روی آوردند. این کسب و کار پردرآمد را می توان با سرمایه اولیه پایین و با یک کارگر راه انداخت و به سود خوبی دست یافت. به علاوه سویا به صورت تضمینی توسط دولت خریداری می شود.

زعفران از دیگر محصولات زراعی است که در سطح شهرستان کشت می‌شود و افزایش تولید آن مزیت دارد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران است که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.

در شهرستان نهاوند انواعی از گیاهان دارویی کشت می شوند و شرایط بسیار خوبی برای توسعه کشت این گیاهان در این منطقه فراهم است. کاسنی، گل همیشه بهار، اسطوخودوس و موسیر برخی از گیاهان دارویی کشت شده در این شهرستان هستند[11]. امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف باعث شده تا افراد زیادی به صور مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین جهت به کشت گیاهان دارویی می توان به چشم یک مزیت پر سود نگریست. از آن جا که این گیاهان برای کشت، مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند، می توان روی کشت آن ها سرمایه گذاری کرد.

به دلیل رونق دامداری در شهرستان، کشت علوفه‌های دامی نظیر یونجه و شبدر مزیت دارد. البته کشت یونجه در اولویت بالاتری قرار یم‌گیرد. در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به خاطر ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب آن از اهمیت خاصی برخوردار است همچنین به علت وجود باکتریهای ریزوبیوم در ریشه های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده و به این طریق باعث باروری خاک می شود از طرفی دیگر گیاهی چندساله است و تا چند سال می توان برداشت انجام داد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی داشته و امکان تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام، فراهم می‌شود که علاوه بر ایجاد اشتغال مولد و حصول درآمد مناسب برای زارعین، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام نیز موثر خواهد بود و نیاز شهرستان برای وارد کردن نهاده های مورد نیاز دام از سایر مناطق را برطرف خواهد کرد.

شبدر نیز گیاهی است یکساله که در اوایل بهار و اواخر زمستان تولید علوفه می نماید. بذر شبدر در پاییز کاشته می‌شود و با آغاز بهار رشد این گیاه شروع می گردد و در اواخر بهار یا اوایل تابستان با اتمام رشد، تولید بذر می نماید. این گیاه از انواع علوفه مرغوب بوده و می توان آن را به صورت چرای مستقیم، تهیه علوفه سبز یا خشک، تهیه سیلو، استفاده در کشت مخلوط، تهیه مراتع غنی و همچنین اصلاح خاک مورد استفاده قرار داد.

سیب زمینی از دیگر محصولات زراعی این شهرستان است که به میزان زیادی تولید می شود و می توان در زمینه توسعه کشت آن اقدام کرد. البته کشت سیب زمینی به آب زیادی نیاز دارد و این نکته را قبل از شروع این کسب و کار باید در نظر گفت. سیب زمینی در شهرستان نهاوند به دو صورت بهاره و پاییزه کاشته می شود. این محصول علاوه بر رفع نیاز شهرستان به استان ها و کشورهای همسایه صادر می شود.[12]

چغندرقند از دیگر محصولاتی است که به میزان انبوهی در شهرستان تولید می‌شود. کشت این محصول سازگاری خوبی با شرایط شهرستان نهاوند دارد و می توان در زمینه توسعه تولید آن اقدام کرد. کشت چغندرقند علاوه بر این که از نظر اقتصادی بسیار سودآور است، می تواند در اصلاح خاک و کنترل علف های هرز نیز مؤثر باشد، همچنین به راحتی می توان این گیاه را در تناوب با گیاهان دیگر قرار داد. به خاطر سازگاری زیاد این گیاه با شرایط مختلف آب و هوا و خاک، در اکثر نقاط می توان آن را کشت کرد. این گیاه با ریشه های عمیق خود نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک مناسبی را برای کشت های بعدی آماده می کند. همچنین از چغندرقند علاوه بر قند محصولات دیگری مثل برگ چغندر و تفاله مخلوط با ملاس (بعد از برداشت قند در کارخانه) به دست می آید که می تواند مورد تغذیه دام قرار گیرد. لازم به ذکراست که کشت چغندرقند به آب زیادی نیاز دارد و برای شروع این کسب‌وکار باید این نکته را درنظرگرفت.

حبوباتی همچون نخود، عدس و لوبیا نیز در شهرستان نهاوند کشت می شوند و افزایش تولید آن‌ها مزیت دارد. نخود گیاهی است که به آب و هوای سرد نیاز دارد و دارای دو تیپ زمستانه و تابستانه است. نخود به علت دارا بودن اسیدهای آمینه مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی غذای بسیار خوبی است. روشن شدن پوست صورت، درمان عفونت های قارچی و تقویت رشد مو نمونه هایی از جمله خواص نخود است.

عدس نیز از جمله حبوباتی است که کشت و برداشت آن نسبت به سایر حبوبات ساده تر بوده و در هر آب و هوایی با دو روش دیمی و آبی قابل کشت است. این گیاه با هوای سرد هم سازگاری دارد و در فصل پاییز میزان ثمردهی آن بیشتر از بهار است. این گیاه به حاصلخیزی خاک کمک کرده و همچنین به عنوان کود سبز برای تقویت خاک استفاده می شود.

لوبیا را می توان از جمله حبوباتی نام برد که گزینه مناسبی برای کشت در باغچه های کوچک و یا گلدان‌های اپارتمانی محسوب می شود. زمین برای کشت لوبیا باید به اندازه کافی عمق داشته باشد و خاک نیز دارای سطحی نرم و حاصلخیز باشد. تهیه زمین لوبیا با هدف از بین بردن علف های هرز، زیر خاک بردن بقایای گیاهی، نرم کردن و افزایش عمق خاک زراعی، زیر خاک بردن مواد تقویت کننده و حفظ رطوبت موجود در خاک است.

 

· باغداری

باغداری یکی از مشاغل موجود در شهرستان نهاوند است. افزایش باغداری، علاوه‌بر اشتغالزایی، به اقتصاد و فضای کسب و کار شهرستان رونق می‌بخشد. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی موثر است. شهرستان نهاوند ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه تولید انواع محصولات باغی دارد. در حال حاضر نیز محصولات باغی متنوعی با مقادیر قابل توجه در این شهرستان تولید می شوند که می توان در زمینه افزایش تولید آن ها اقدام کرد.

لازم به ذکر است که محصولات تولیدی در این شهرستان در معرض سرمازدگی قرار دارند.  سرما باعث ایجاد تنش در گیاه می شود و گیاه برای از بین بردن این تنش و استرس انرژی زیادی را مصرف خواهد کرد؛ بنابراین میوه دهی گیاه کاهش یافته و بازده آن کم می شود. برخی از روش های کوتاه مدت و یا بلند مدت برای جلوگیری از سرمازدگی وجود دارد تا به وسیله آن‌ها این خسارات را به حداقل رساند. پیشگیری به  وسیله خاک مناسب، ارقام مناسب، زمان کاشت مناسب، ماشین های مولد باد، بخاری، انتخاب اراضی مناسب و ... از جمله این روش ها هستند[13].

گردو و بادام از جمله میوه های خشکی هستند که در شهرستان نهاوند تولید می شوند. البته در این میان میزان تولید گردو بیشتر از بادام است. با توجه به سازگاری این محصولات ارزشمند با شرایط اقلیمی شهرستان نهاوند، سرمایه گذاری در زمینه افزایش تولید آن ها صرفه اقتصادی داشته و پیشنهاد می گردد. گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

از درخت بادام نیز به‌عنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد می‌شود و در شرایطی که بی‌آبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی می‌دهد و همچنین ازلحاظ شرایط کاشت در زمین‌های آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد گفته شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

گل محمدی از دیگر محصولاتی است که در شهرستان نهاوند کاشته می شود. گل محمدی شهرستان نهاوند به دلیل شرایط مناسب آب و خاک و اقلیمی، از کیفیت مرغوبی برخوردار است و سرمایه گذاری در زمینه توسعه کشت آن مزیت دارد. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کشورهای دیگر را دارا است.

احداث نهالستان از دیگر ظرفیت های شغلی شهرستان نهاوند است که با توجه به تولید انواع محصولات باغی در شهرستان، قابل سرمایه‌گذاری می‌باشد.

گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه‌ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است. اما با این وجود پرورش گلخانه ای محصولات نیز نیاز به مراقبت های خاص خود را دارد. در شهرستان نهاوند ظرفیت خوبی برای احداث گلخانه وجود دارد. در حال حاضر نیز گلخانه هایی در زمینه تولید صیفی جاتی مانند گوجه، خیار، فلفل دلمه ای و سبزیجات وجود دارند که می توان نسبت به افزایش تولید آن ها اقدام کرد. همچنین احداث گلخانه گل و گیاه زینتی در شهرستان نهاوند مزیت دارد که در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرد[14].

لازم به ذکر است صیفی جاتی همچون خیار و گوجه و سبزیجاتی همچون گشنیز، ریحان و ترخون در فضای آزاد نیز کاشته می شوند که قابلیت توسعه دارند. البته بررسی های انجام شده نشان می دهد کاشت گوجه، خیار و سبزیجات (به غیر از گشنیز) در فضای آزاد در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرند.

سیب، به و گلابی از جمله محصولات باغی تولیدی در شهرستان هستند که قابلیت توسعه دارند. البته احداث باغ سیب در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد. سیب از میوه‌های مهمی است که می توان برای ماه‌ها انبار نمود؛ درحالیکه همچنان ارزش غذایی خود را حفظ می کند. سیب معمولا آب نسبتا زیادی مصرف می کند که می توان با استفاده از روش آبیاری قطره ای، در مصرف آب صرفه جویی کرد. البته مقدار آب مصرفی بر اساس کیفیت خاک منطقه و نوع پایه سیب و شرایط آب و هوایی متغیر است. گلابی در مقایسه با سیب، در برابر سرما حساس تر است ولی می تواند دمایی تا حدود منفی 30 درجه را تحمل کند. گلابی برای میوه دادن به یک دوره سرما نیاز دارد و گرمای زیاد هوا می تواند به گیاه آسیب بزند. خاک شنی لومی، مناسب درختان گلابی است و این درختان خاک های سنگین و مرطوب را دوست نمی دارند. زهکشی خاک نقش زیادی در رشد این درخت خواهد داشت. درخت به نیز یکی از پرطرفدار ترین درختان میوه محسوب می شود. میوه درخت به، به دلیل متفاوت بودن طعم آن طرفداران خاص خود را دارد. درخت به از خانواده درختان سیب است؛ اما نسبت به درخت سیب مقاومت کمتری نسبت به سرمای زیاد دارد. این درخت بعد از ۴ الی ۵ سال از کاشت، شروع به میوه دهی می کند. بنابراین با توجه به اینکه بازگشت سرمایه در احداث و بهره وری از باغات به، طولانی است، لازم است باغداران برای کسب سود، مقداری صبور باشند.

احداث باغ انگور از جمله مشاغل پیشنهادی در نهاوند است که مزیت دارد. کشمشی، یاقوتی، فخری و بی‌دانه انواع انگور کاشته شده در این شهرستان هستند[15]. انگور از مهم‌ترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، موردتوجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی، همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. پرورش انگور علاوه بر اشتغال‌زایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و می‌تواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم بسزایی داشته باشد.

در این شهرستان میوه های هسته داری همچون زردآلو، هلو، شلیل، گیلاس و آلبالو نیز تولید می‌شوند که می توان در زمینه افزایش تولید آن ها اقدام کرد. در این میان احداث باغ گیلاس و آلبالو مزیت پایین‌تری دارند. این محصولات علاوه بر تازه خوری در صنایع غذایی مختلفی مانند تولید چیپس میوه و میوه خشک، لواشک، مربا و... نیز کاربرد دارند.

پرورش قارچ از دیگر مشاغلی است که توسط برخی از مردم در شهرستان انجام می‌شود. با توجه به مزایای حاصل از پرورش قارچ و وجود ظرفیت لازم برای توسعه این فعالیت، سرمایه گذاری در این زمینه پیشنهاد می‌شود. میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را دارد.

 

· خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان نهاوند نیز ظرفیت های بسیارخوبی برای سرمایه گذاری در این زمینه وجود دارد.

سراب های گیان، ملوسان، کنگاور کهنه، فارسبان و گامسیاب، موزه تاریخ و فرهنگ نهاوند، مقبره شیخ ابوالعباس نهاوندی، تپه و دهکده قدیم گیان، حمام حاج آقا تراب، مسجد جامع نهاوند و خانه قدوسی از جمله جاذبه های گردشگری این شهرستان هستند که هرساله گردشگرانی را به سوی خود جذب می کنند. علی رغم وجود مناطق بسیار زیبا در این شهرستان، در رابطه با امکانات مربوط به گردشگری مقداری کوتاهی شده است در صورتی که احداث مکان هایی مانند اقامتگاه بومگردی، رستوران های بومی و مجتمع خدماتی_رفاهی رونق بسیاری به صنعت گردشگری این شهرستان خواهد بخشید. بنابراین سرمایه گذاری در زمینه احداث چنین مکان هایی از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است که صرفه اقتصادی بالایی خواهد داشت.

اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. با توجه به اینکه علاقه مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق بیشتر شده‌است، گسترش این اماکن توجیه اقتصادی دارد.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آن‌ها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز داده می‌شود. رستوران‌ بومی جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی محسوب می‌شود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

چند سالی است که احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی در جاده های کشور به منظور ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه و توازن منطقه ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد و باعث شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی – رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده ها تا حدی است که بعضا این الزام را ایجاب می کند که نهادهای اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آن‌ها پیشقدم شوند.

احداث شهربازی از دیگر مزیت های شغلی این شهرستان است که در صورت سرمایه گذاری، سودآوری خوبی خواهد داشت. جذب گردشگر برای شهرستان، ایجاد درآمد بسیار خوب برای سرمایه گذاران، ایجاد فرصت شغلی و ایجاد محیطی شاد و پرانرژی برای کودکان و بزرگسالان از جمله مزایای تاسیس شهربازی هستند.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. در شهرستان نهاوند انواعی از طیور پرورش می یابند که می توان در رابطه با توسعه آن ها سرمایه گذاری کرد. توجه به این نکته ضروری است که برای موفقیت هرچه بیشتر در زمینه پرورش طیور، لازم است به بحث بازاریابی توجه ویژه ای شود.

مرغ از جمله طیوری است که توجه خوبی به پرورش آن در شهرستان شده است. در حال حاضر مرغداری هایی در زمینه پرورش مرغ گوشتی و مرغ تخم گذار فعالیت می‌کنند. با توجه به تعداد مرغداری های گوشتی در شهرستان و بررسی های انجام شده، احداث مجدد مرغداری در زمینه پرورش مرغ گوشتی مقرون به صرفه نیست.[16] اما می توان در زمینه پرورش مرغ تخم گذار به صورت صنعتی فعالیت و کسب درآمد کرد.

پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.

پرورش مرغ مادر از دیگر فعالیت هایی است که به میزان کمی در این شهرستان انجام می شود که قابلیت توسعه دارد. یکی از صنایع مهم در زمینه پرورش ماکیان، صنعت پرورش مرغ مادر گوشتی و تخم گذار است که صنایع فرودستی و حتی پایین دستی را به شدت متاثر می‌نماید. صنایع مرغ مادر گوشتی و تخم گذار، با تامین تعداد مورد نیاز جوجه گوشتی و تخم گذار، سهم به سزایی در تامین پروتئین مورد نیاز جوامع بشری دارند. از آنجاییکه راندمان تولید مثل در این صنعت بسیار حائز اهمیت می‌باشد، هر عاملی که باعث کاهش درصد تخم گذاری و جوجه آوری شود، به شدت می‌تواند بر تولید جوجه یک روزه و لذا قیمت جوجه تاثیر گذار باشد، که پیامد آن افزایش قیمت محصول نهایی یعنی گوشت و تخم مرغ است.

بوقلمون از دیگر طیوری است که در شهرستان نهاوند پرورش داده می شود و از بازدهی خوبی برخوردار است؛ بنابراین سرمایه گذاری در زمینه توسعه پرورش آن، مقرون به صرفه بوده و پیشنهاد می گردد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ بنابراین مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

پرورش شترمرغ، بوقلمون و کبک از جمله مشاغل مزیت‌دار شهرستان است که پیشنهاد می‌شود. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.

بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب و قیمت بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد. از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارد.

 

· شیلات

در شهرستان نهاوند پتانسیل‌های خوبی در زمینه پرورش ماهی وجود دارد و در حال حاضر نیز فعالیت هایی انجام می شود که در صورت تامین بازارفروش، قابل سرمایه‌گذاری هستند. ماهیان پرورش یافته در این شهرستان شامل ماهی قزل آلا، ماهی سفید، ماهی قباد و ماهیان زینتی می‌شوند که قابلیت توسعه دارند. البته پرورش ماهی قزل‌آلا در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد.

ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

شاید سال‌ها قبل نگهداری ماهیان زینتی، موضوع چندان شایعی نبود و تنها عده‌ی معدودی در خانه‌های خود، آكواريوم  و ماهی زینتی نگهداری می‌کردند؛ اما در سال‌های اخیر، با توجه به رواج آپارتمان‌نشینی و دور افتادن انسان از طبیعت، شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده است که بازار ماهیان زینتی رونق گرفته و زمینه‌ساز ایجاد مشاغل مختلف شده است. به‌طوری‌که امروزه شاهد آن هستیم در بسیاری از شهرها، چندین مغازه به خرید و فروش این آبزیان مشغول هستند. پرورش ماهیان زینتی نیاز به آب کمی دارد و می‌توان از آب‌های شهری برای تولید آنها استفاده کرد.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی کشور است. اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان نهاوند تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارد اما پتانسیل های شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید ظرفیت وجود دارد.

تولید مصالح ساختمانی از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است که جای کار بسیاری دارد[17]. قابلیت تولید مصالحی همچون آجر سفالی، شن و ماسه (با توجه به وجود معدن شن و ماسه) و سیمان وجود دارد. همچنین می توان در زمینه مشاغلی مانند تولید بلوک و سنگ بری (با توجه به وجود معدن سنگ های ساختمانی) فعالیت داشت. البته در حال حاضر نیز بلوک زنی، تولید شن و ماسه و سیمان انجام می شود[18].

مبل سازی از دیگر مشاغلی است که در شهرستان انجام می شود و قابلیت توسعه دارد. احداث کارخانه تولید مواد شوینده از جمله کسب‌وکارهای مزیت دار در شهرستان است که پیشنهاد می‌شود[19]. البته باید توجه داشت احداث چنین کارخانه ای سرمایه زیادی می طلبد.

تولید ادوات کشاورزی از دیگر پیشنهادات شغلی در این شهرستان است که با توجه به رونق کشاورزی، قابلیت انجام دارد[20]. البته در حال حاضر نیز کارگاه هایی در این زمینه وجود دارند ولی همچنان واردات صورت می گیرد.

احداث واحدی صنعتی در زمینه تولید ظروف یکبار مصرف و پلاستیکی مانند ظروف مربوط به بسته بندی مواد لبنیاتی از جمله گزینه های شغلی مزیت‌دار در شهرستان نهاوند است، زیرا در حال حاضر کارخانه های تولید لبنیاتی که خط تولید این ظروف را ندارند مجبور به واردات این کالاها می شوند و هزینه تمام شده محصولات تولیدیشان بالا می رود.[21] در صورتی که اگر واحدی در این زمینه احداث شود، علاوه بر اینکه هزینه های تمام شده کارخانه های موجود کاهش می یابد، سود اقتصادی خوبی نیز نصیب فرد یا افراد سرمایه گذار می شود.

صنایع فعال شهرستان عبارتند از: واحدهای تولید کاغذ، کود شیمیایی، مبل، سیمان، شن و ماسه، کارتن، پوشاک، پلی اتیلن، درب و پنجره، میخ فرش، ادوات کشاورزی، پلاستیک سازی و جعبه سازی.[22]

 

· صنایع دستی

در شهرستان نهاوند انواع مختلفی از صنایع دستی تولید می شوند که می‌توان در زمینه توسعه آن ها سرمایه گذاری و در صورت بازاریابی صحیح، سود بالایی کسب کرد.

فرش بافی از جمله صنایع دستی این شهرستان است که به صورت بافت فرش و تابلو فرش بروز پیدا کرده است. با توجه به مهارت مردم در زمینه فرش‌بافی و همچنین تولید محصولات باکیفیت، فعالیت در این زمینه مزیت دارد و قابل سرمایه‌گذاری می‌باشد. فرش بافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که فرش انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه فکر کرد. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

منبت کاری، معرق کاری، میناکاری و سفالگری از دیگر فعالیت های ارزشمندی هستند که در حوزه صنایع دستی این شهرستان انجام می شوند و می توان در زمینه توسعه آن ها سرمایه گذاری کرد.

گلیم بافی، جوراب بافی، عروسک سازی، نقره‌کاری و مروارید بافی از دیگر صنایع دستی این شهرستان است که در صورت تامین بازارفروش جای کار و پیشرفت دارند. البته عروسک‌سازی و نقره‌کاری در اولویت‌های آخر این حوزه قرار می‌گیرند.

 

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 60تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

دامداری

باغداری

زراعت

طیور

شیلات

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنعت

صنایع دستی

خدمات

1

پرورش گوسفند افشاری (1)

احداث باغ گردو (1)

کشت گندم (1)

پرورش مرغ تخم گذار (1)

پرورش ماهی قزل آلا (1)

تولید کنسانتره و آبمیوه (1)

احداث سردخانه (1)

تولید مصالح ساختمانی (1)

فرش بافی (1)

احداث اقامتگاه بومگردی (1)

2

پرورش گوسفند مهربان (1)

احداث باغ بادام (1)

کشت جو (1)

پرورش مرغ مادر (1)

پرورش ماهی زینتی (2)

تولید چیپس میوه و میوه خشک (1)

تولید خوراک دام و طیور (1)

تولید ادوات کشاورزی (2)

سفالگری (2)

احداث رستوران بومی (1)

3

پرورش گوسفند رومانف (1)

کاشت گل محمدی (1)

کشت آفتابگردان (1)

پرورش بوقلمون (1)

پرورش ماهی سفید (3)

تولید کمپوت، لواشک و مربا (1)

سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی (1)

مبل سازی (2)

میناکاری (2)

احداث مجتمع خدماتی-رفاهی (1)

4

پرورش گاو سمینتال (1)

احداث گلخانه گوجه، خیار و فلفل دلمه ای (1)

کشت کلزا (1)

پرورش کبک (2)

پرورش ماهی قباد (3)

فرآوری گیاهان دارویی (1)

فرآوری پوست دام (2)

تولید مواد شوینده (3)

منبت کاری (2)

احداث شهربازی (2)

5

پرورش گاو دورگ (1)

احداث گلخانه سبزیجات (1)

کشت ذرت (1)

پرورش بلدرچین (2)

فرآوری گشنیز (1)

بسته بندی عسل (2)

تولید ظروف یکبار مصرف و پلاستیکی (3)

معرق کاری (2)

6

پرورش گاو هلشتاین (2)

کاشت گشنیز (1)

کشت زعفران (1)

پرورش شترمرغ (2)

فرآوری انگور (1)

بسته بندی حبوبات (2)

گلیم بافی (2)

7

زنبورداری (2)

احداث نهالستان (1)

کشت گیاهان دارویی (1)

فرآوری گردو (1)

بسته بندی زعفران (3)

جوراب بافی (2)

8

پرورش گاو بومی (3)

احداث گلخانه گل و گیاه زینتی (2)

کشت یونجه (1)

تولید رب گوجه فرنگی (1)

مروارید بافی (2)

9

پرورش الاغ شیری (3)

کاشت گوجه (2)

کشت سیب زمینی (2)

تولید خیارشور (2)

عروسک سازی (3)

10

پرورش شتر (3)

کاشت خیار (2)

کشت چغندرقند (2)

تولید و بسته بندی خشکبار (2)

نقره کاری (3)

11

پرورش بز (3)

کاشت سایر سبزیجات (2)

کشت نخود (2)

فرآوری بادام (2)

12

احداث باغ زردآلو (2)

کشت عدس (2)

تولید رشته آشی و پلویی (2)

13

احداث باغ آلبالو (2)

کشت لوبیا (2)

تولید شیرینی (2)

14

احداث باغ گیلاس (2)

کشت سویا (3)

فرآوری سیب زمینی (2)

15

احداث باغ هلو (2)

کشت شبدر (3)

تولید ژل رویال (2)

16

احداث باغ شلیل (2)

تولید سوسیس و کالباس (2)

17

احداث باغ انگور (2)

فرآوری جو (3)

18

احداث باغ سیب (2)

فرآوری سبزی (3)

19

احداث باغ به (3)

تولید گندم برشته (3)

20

احداث باغ گلابی (3)

21

پرورش قارچ (4)

 

مشاغل	مزیت
تولید کنسانتره و آبمیوه	1
احداث سردخانه	2
تولید چیپس میوه و میوه خشک	3
تولید کمپوت، لواشک و مربا	4
فرآوری گشنیز	5
تولید رب گوجه فرنگی	6
فرآوری انگور	7
فرآوری گیاهان دارویی	8
پرورش گوسفند افشاری و مهربان	9
فرآوری گردو	10
زنبورداری	11
پرورش گوسفند رومانف	12
پرورش گاو سمینتال و دورگ	13
پرورش گاو هلشتاین	14
احداث نهالستان	15
احداث باغ گردو	16
احداث باغ بادام	17
کاشت گل محمدی	18
کشت کلزا	19
کشت آفتابگردان	20
کشت ذرت	21
کشت یونجه	22
احداث گلخانه گوجه، خیار و فلفل دلمه ای	23
احداث گلخانه سبزیجات	24
کاشت گشنیز	25
تولید خوراک دام و طیور	26
کشت گیاهان دارویی	27
کشت زعفران	28
کشت سیب زمینی	29
احداث باغ انگور	30
احداث باغ سیب	31
احداث باغ زردآلو	32
احداث باغ گیلاس و آلبالو	33
احداث باغ هلو و شلیل	34
کشت نخود، عدس و لوبیا	35
فرآوری سیب زمینی	36
تولید خیارشور	37
احداث اقامتگاه بومگردی	38
احداث مجتمع خدماتی-رفاهی	39
احداث رستوران بومی	40
پرورش مرغ تخم گذار	41
پرورش مرغ مادر	42
پرورش ماهی قزل آلا	43
پرورش بوقلمون	44
تولید مصالح ساختمانی	45
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی	46
بسته بندی عسل	47
احداث گلخانه گل و گیاه زینتی	48
تولید رشته آشی و پلویی	49
فرآوری بادام	50
کاشت گوجه و خیار	51
کاشت سبزیجات	52
کشت چغندرقند	53
تولید شیرینی	54
تولید ژل رویال	55
تولید و بسته بندی خشکبار	56
بسته بندی حبوبات	57
تولید ادوات کشاورزی	58
مبل سازی	59
فرش بافی	60

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.