بندر انزلی

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان بندرانزلی ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

خدمات
شیلات
زراعت
دامداری
صنایع تبدیلی و تکمیلی
طیور
باغداری
صنایع غذایی
صنایع دستی
صنعت

 

خدمات

بندر انزلی بزرگ‌ترین بندر شمال ایران است. دیدنی های بندر انزلی که شامل جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی متنوعی است هر سال گردشگران زیادی را از سراسر ایران و سایر کشورها به این شهر که به دلیل موقعیت بندرگاهی و پرباران بودن، اروپای کوچک نامیده می‌شود، جلب می‌کند. بندر انزلی به دلیل نزدیکی به کشورهای شمالی و نیز مسیرهای ارتباطی به اروپا از طریق رود ولگا و دریای سیاه از جنبه اقتصادی و استراتژیک هم برای ایران اهمیت زیادی دارد؛ بنابراین بافت شهر به لحاظ توریستی بودن به گونه ای است که مردم جذب کارهای خدماتی می شوند. مثلا مغازه ای باز می‎کنند و اجناس مورد نیاز مسافران راعرضه کنند و یا در زمینه اجاره منازل فعالیت می‌کنند؛ این مشاغل بسیار سودآور هستند و نقش گسترده ای را در توسعه اقتصادی این شهرستان ایفا می‌کنند.

ایجاد رستوران های بومی، بوم گردی، اقامتگاه های تفریحی و مراکز خدماتی-رفاهی برای توریست ها و گردشگران نیز از جمله مشاغلی است که در صورت وجود سرمایه گذار، قابلیت رشد و پیشرفت را دارد؛ زیرا باعث جذب بیشتر گردشگر و افزایش ارز آوری می‌شود.

نکته مهم دیگر این است که به جای اینکه به مددجویان و افراد عادی وام هایی جهت اجاره مغازه داده شود، بازارچه ای تاسیس و در آنجا تولیدات داخلی عرضه شود و چون منطقه گردشگر پذیر هست قطعا رونق خوبی ایجاد می شود و محصولات به فروش می رسند[1]؛ بنابراین هم اشتغالزایی می‌شود و هم درآمد خوبی حاصل می‌شود. در ضمن فرصت مناسبی برای کارآفرینان و زنان خانه دار فراهم می‌شود تا محصولات و صنایع تولیدی خود را به مردم عرضه کنند.

 

شیلات

بندر انزلی منابع و ظرفیت بالایی در حوزه شیلات دارد که در صورت تمایل مردم می توان این صنعت را به صورت موفق راه اندازی کرد. اگر آموزش و فرهنگ سازی لازم در حوزه شیلات صورت بگیرد خیلی خوب جواب می دهد.

در این شهرستان بیشتر مردم به صید ماهی از دریا مشغول هستند که درآمد و سود خوبی هم دارد( صید ماهی از ماه های آبان و آذر شروع می شود و تا آخر فروردین ادامه دارد). به گفته یکی از کارشناسان قرار است برای فروش ماهی در شهرستان یک بازارچه با صد غرفه ایجاد شود، که در اختیار صیادان قرار بگیرد و محصول خود را در این مکان ارائه دهند[2]؛ بنابراین مشکلی در خصوص بازار برای فروش نیز به وجود نمی‌آید. البته در حال حاضر نیز در این شهرستان بازار ماهی فروش ها وجود دارد که صیادان ماهی های خود را به این مکان می‌برند. لازم به ذکر است که بازار قدیمی ماهی فروشان، جنبه گردشگری نیز دارد و گردشگران می‌توانند از این مکان ماهی تازه برای طبخ را تهیه کنند.

بعد از صید ماهی می‌توان به پرورش برخی از ماهی های گرمابی مانند کپور و آمور نیز اشاره کرد که هم زمینه برای پرورش آنها فراهم است و هم سود خوبی را به دنبال دارد؛ زیرا به دلیل آلودگی آب دریا برخی ترجیح می‌دهند ماهی پرورشی مصرف کنند. در حال حاضر پرورش ماهی در روستای آب بندان و در استخر های پیش ساخته به میزان کم انجام می گیرد[3]. در ضمن برای پرورش ماهی به خصوص ماهی اوزون برون در شهرستان قابلیت خوبی وجود دارد.

 

زراعت

برنج یکی از محصولات زراعی این شهرستان است که میزان آن از سایر محصولات این حوزه بیشتر است. برنج بعد از گندم از مهم ترین غلات مردم جهان است که کشت آن سودآوری خوبی را به دنبال دارد؛ زیرا شالیکاران نه تنها مایحتاج زندگی خود را تامین می‌کنند و درآمد خانوارها افزایش می‌یابد، بلکه به خود کفایی در حوزه تولید این محصول هم می‌رسند.

بعد از برنج، کشت باقلا از مزیت های خوب این شهرستان است که توجیه دارد؛ زیرا کشت این محصول با اقلیم این منطقه سازگار است و در حال حاضز نیز کشت آن انجام می‌شود.

بعد از این موارد می‌توان به کشت سیر، لوبیا و آفتابگردان اشاره کرد که در صورت وجود زمینه و شرایط کشت، قابلیت گسترش تولید این محصولات نیز وجود دارد.

 

دامداری

نوغانداری در این شهرستان از مزیت‌هایی است که سود آوری خوبی را به دنبال دارد و از اولویت های اول این حوزه است؛ زیرا با افزایش روز افزون فراورده های ابریشمی در جهان و کاهش و یا توقف فعالیت نوغانداری در کشورهای توسعه یافته به دلیل کمبود آب برای ایجاد توتستان، فرصت مناسبی را برای فعالان این زمینه فراهم کرده است.

مزیت بخش دامداری در تمام شهرستان ها این است که حتی محصولات کم ارزش کشاورزی از جمله کنجاله، سویا، سبوس و ... را به محصولات پروتئینی مانند شیر و گوشت تبدیل می‌کند. دامداری در این شهرستان بیشتر به صورت سنتی انجام می‌شود. همچنین در این منطقه بیشتر، مردم گاو بومی را پرورش می‌دهند. با توجه به اهمیت گوشت و واردات آن، پرورش گاو بومی و همچنین ایجاد مجتمع های دامداری، قابل سرمایه‌گذاری است.

پرورش گوسفند بیشتر در مناطق کوهستانی و سردسیر انجام می گیرد و در شهرستان بندرانزلی که یک منطقه جلگه ای و پست است، کمتر انجام می‌شود؛ اما پرورش صنعتی این دام با توجه به اینکه در پرورش صنعتی تمام شرایط کنترل می‌شود، قابلیت توسعه را دارد؛ زیرا انواع فراورده های دام را در تمام طول سال و با قیمت مناسب می‌توان به بازار عرضه کرد و به همین دلیل دامدار کمتر دچار مشکلات مالی می‌شود.

 

صنایع تبدیلی و تکمیلی

در این حوزه بسته بندی برنج از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در حقيقت بسته بندي، نظام به‌هم پيوسته اي از آماده سازي كالا برای حمل و نقل، توزيع، نگهداري، فروش و مصرف نهايي آن است. در جايي كه روشهاي بسته بندي ضعيف باشد و يا وجود نداشته باشد، مقادير زيادي از غذا و كالاهاي ديگر از بين خواهد رفت؛ بنابراین بسته بندی برنج نه تنها از این محصول تا رسیدن به دست مشتری محافظت می‌کند، بلکه در این صورت امکان صادرات آن نیز فراهم می‌شود.

بسته بندی ماهی نیز مانند بسته بندی برنج از اولولیت های اول این حوزه است. همانطور که در حوزه شیلات گفته شد صیادیو پرورش ماهی از مزیت های خوب و برتر این شهرستان است؛ زیرا بسته بندی باعث انطباق با معیار های بهداشتی می‌شود و فساد پذیری را کاهش می‌دهد. در نتیجه نگهداری از آن در انبار و یا صادرات نیز راحت تر می‌شود. ضمن اینکه بسته بندی جذاب و شکیل رغبت مشتری برای خرید را افزایش می‌دهد.

تولید نخ ابریشم نیز از مزیت هایی است که باعث تامین نیاز های ارزی این شهرستان می‌شود و سودآوری خوبی را به دنبال دارد.

بعد از موارد فوق بسته بندی گوشت قرمز نیز با توجه به اینکه فاصله این شهرستان با شهر های بزرگ و مراکز خرید کم است و دامداری نیز در این شهرستان انجام می‌شود، قابلیت پیشرفت را دارد. ضمن اینکه وجود منطقه آزاد انزلی و امکان صادرات به کشور های دیگر، صنایع بسته بندی را مهم تر کرده است.

بسته بندی گوشت طیوری مانند اردک، غاز و بلدرچین و همچنین گوشت و تخم مرغ هم در صورت افزایش پرورش این طیور قابلیت توسعه را دارد؛ زیرا با توجه به ارزش غذایی این گوشت ها و بالا رفتن آگاهی های عمومی در زمینه تغذیه، استقبال عمومی از این محصولات بیشتر شده و بسته بندی و صادرات آنها زمینه مناسبی در خصوص رشد اقتصادی فراهم می‌کند.

ایجاد کشتارگاه برای دام و طیور در شهرستان ظرفیت ها و پتانسیل های لازم را دارد؛ زیرا پرورش طیور و دام در این شهرستان از رونق خوبی برخوردار است و همچنین در این شهرستان کشارگاه وجود ندارد و مرغ ها و دام ها را برای کشتار به کشتارگاه مطهری در صومعه سرا ارسال می کنند[4].

در مورد احداث کشتارگاه لازم به ذکر است که با احداث بیش از دو مورد به حد اشباع می‌رسد و باید به این نکته هم توجه کرد.

 

طیور

شهرستان بندرانزلی به نسبت تعداد مرغداری‌ها در مساحت کوچک شهرستان، یکی از مهم ترین قطب های تولید گوشت مرغ در استان گیلان به شمار می آید.

سی واحد مرغداری صنعتی برای تولید گوشت سفید، در شهرستان فعال هستند که برخی از آنها در روستای آب کنار قرار گرفته اند[5]؛ با توجه به پرورش موفق این مرغداری ها، گسترش آنها سود خوبی را به دنبال دارد؛ زیرا تقاضا در این خصوص زیاد است و در صورت تامین نیاز شهرستان، می‌توان مازاد آن را صادر کرد.

بعد از پرورش مرغ، پرورش اردک مزیت دارد که به صورت سنتی انجام می‌شود. پرورش توام اردک با تولید برنج در شالیزار ها موجب افزایش درآمد شالیکاران می‌شود؛ زیرا اردک باعث کاهش آفات محصول سال آینده می‌شود و استفاده از سم و کود در شالیزارها را کاهش می‌دهد.

پرورش غاز و بلدرچین هم مانند پرورش اردک به صورت سنتی انجام می‌شود و قابلیت سرمایه گذاری را دارد. باتوجه به این‌که پرورش طیوری نظیر غاز و بلدرچین مقرون به صرفه است؛ اما در ایران به دلایلی همچون فرهنگ مصرفی، ترس از سرمایه و نبود سیاست های حمایتی، کمتر به پرورش صنعتی و سنتی آنها توجه شده است؛ لذا رقابت کم در این عرصه، بازار را برای تولید کنندگان غاز و بلدرچین داغ تر می‌کند.

 

باغداری

بیشتر مردم در شهرستان انزلی شهر نشین هستند و درصد کمی ساکن روستاها هستند درنتیجه خیلی نمی توان روی کشاورزی مانور داد[6]. شهرستان انزلی با دارا بودن شرایط آب و هوایی معتدل، خاک حاصلخیز و بارندگی مناسب از قطب های مستعد تولید گل و گیاه زینتی کشور محسوب می‌شود. در حال حاضر در این شهرستان تعدادی گلخانه گل و گیاه زینتی وجود دارد که تولیدات این گلخانه ها به کشور های دیگر صادر می‌شوند و مابقی به بازار های داخلی، شهرداری ها و بازارچه های گل و گیاه فرستاده می‌شوند. بنابراین توسعه این گلخانه ها با توجه به علاقه و رغبتی که مردم نشان داده اند، قابلیت توسعه را دارد. لازم به ذکر است که در روستای سنگاچین هم گلخانه داری رونق خوبی دارد. به دلیل اینکه خاک این منطقه شنی و حاصل خیز است، باغات کیوی نیز در شهرستان وجود دارند. کشت کیوی را می توان به میزان بیشتری در شهرستان انجام داد؛ زیرا بعد از 3 یا 4 سال ثمر می دهد و به دلیل اینکه این تولیدات فقط در بخش شمالی کشور انجام می گیرد[7] و در این حوزه رقیبی برای تولید وجود ندارد و بیشتر تولیدات صادر می شود، قابلیت خوبی برای سرمایه گذاری در این مورد وجود دارد.

در این شهرستان کشت صیفی جاتی نظیر گوجه فرنگی، توت فرنگی و خیار در تابستان و در برخی روستاها رونق دارد و گسترش آن‌ها صرفه اقتصادی خوبی را به دنبال دارد.

احداث باغ توت نیز با توجه به اینکه در این شهرستان نوغانداری انجام می‌شود، رشد و پیشرفت خوبی را خواهد داشت.

بعد از موارد فوق، احداث باغات میوه هایی مانند گریپ فروت، گلابی و لیمو شیرین، موفق خواهند بود؛ زیرا شرایط اقلیمی برای کاشت این میوه ها فراهم است.

کشت چای در بندر انزلی به دلیل اینکه این شهرستان به صورت ساحلی است، قابلیت تولید ندارد.

 

صنایع غذایی

باتوجه به تولید برنج در این شهرستان، برای شالیکوبی و فراوری برنج قابلیت خوبی وجود دارد. همچنین می توان برای تولید آرد برنج در شهرستان کارخانه ای احداث نمود و در این خصوص نیز فعالیت کرد.

با توجه به کشت موفق صیفی جاتی مانند گوجه و خیار در این شهرستان، تولید رب، خیارشور و همچنین تهیه ترشی جات، قابلیت خوبی برای سرمایه گذاری دارند. این مشاغل به ویژه برای بانوان خانه دار بسیار سود مند بوده و زمینه اشتغال را برای سایر افراد فراهم می‌کند.

بعد از موارد فوق فراوری سبزی جات، شامل پاک کردن، سرخ کردن، خشک کردن و خرد کردن هم در صورت بسته بندی آنها و ایجاد امکان صادرات به سایر نقاط، سودآور خواهد بود. در این باره لازم به ذکر است که باید کشت سبزی جات منطقه زیاد بوده و در حد فراوری باشد.

فراوری میوه جات و تولید چیپس میوه، میوه خشک، آبمیوه و همچنین تولید مربا با توجه به کاشت برخی میوه هادر این شهرستان و عدم فراوری آنها، قابل سرمایه گذاری هستند.

طبق بررسی‌های انجام‌شده قابلیتی برای فراوری ماهی های شمال وجود ندارد؛ زیرا ماهی های سفید معمولا کوچک هستند.

 

صنایع دستی

حصیر بافی برای تولید سفره و سبد در شهرستان انجام می گیرد و این تولیدات به دبی صادر می گردد[8]. البته بازار فروش اصلی در داخل استان و شهرستان است. روستاهای گلشن و حسن رود قطب حصیربافی هستند که صنایع دستی ازجنس حصیر تولید می‌کنند[9]. برای حصیر بافی از لی که نوعی برگ خشک است و در تالاب ها وجود دارند، استفاده می شود؛ بنابراین مواد اولیه حصیر بافی در شهرستان وجود دارد. در صورت تأمین بازار فروش این صنایع، می‌توان در این حوزه فعالیت کرد.

 

صنعت

شهرستان بندر انزلی خیلی صنعتی نیست؛ اما با توجه به اینکه این شهرستان در منطقه آزاد قرار دارد و معاف از مالیات است، زمینه‌ها و زیر ساخت های لازم برای ایجاد کارخانه های صنعتی را دارد و در صورت فراهم کردن بازار هدف، رشد چشمگیری را خواهد داشت.

در این شهرستان دو شهرک صنعتی یک و دو برای منطقه آزاد در این شهرستان وجود دارند که کارخانه های تولید سوسیس، کالباس و همبرگر، ساخت چرخ خیاطی، کارخانجات کنسرو سازی[10]، تولید قطعات الکترونیکی، میز سازی، پالت سازی و تولید البسه هپی لند در آنها فعال هستند. یک کارگاه نیز برای تولید وسایل صیادی به نام آقای ریسمان تاب در شهرک صنعتی قرار دارد و فعال است.[11]

در بخش صنعت به دلیل منطقه آزادانزلی، تولیدات شمش آهن و میلگرد صورت می گیرد.

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 48 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

 

شغل	اولویت
مغازداری	1
بومگردی	2
صیادی	3
اقامتگاه تفریحی	4
پرورش ماهی گرمابی	5
کشت برنج	6
نوغانداری	7
بسته بندی برنج	8
ایجاد رستوران بومی	9
پرورش مرغ بومی	10
بسته بندی ماهی	11
تولید ابریشم	12
گلخانه گل و گیاه زینتی	13
پرورش اردک	14
تهیه آرد برنج	15
کاشت صیفی جات	16
شالی کوبی	17
حصیر بافی	18
تولید رب	19
ایجاد مراکز خدماتی رفاهی	20
کشت باقلا	21
کشت سیر	22
پرورش ماهی اوزون برون	23
پرورش گاو	24
پرورش غاز	25
پرورش بلدرچین	26
کاشت کیوی	27
کاشت توت فرنگی	28
بسته بندی گوشت قرمز	29
تولید خیارشور	30
فراوری سبزی جات	31
کاشت لوبیا	32
احداث باغ توت	33
کشت آفتابگردان	34
پروش گوسفند	35
کاشت گلابی	36
تهیه چیپس میوه	37
تولیدآبمیوه	38
تهیه مربا	39
بسته بندی گوشت اردک	40
احداث کشتارگاه طیور	41
کاشت لیمو شیرین	42
کاشت گریپ فروت	43
تهیه میوه خشک	44
بسته بندی گوشت مرغ	45
بسته بندی تخم مرغ	46
بسته بندی گوشت غاز	47
احداث کشتارگاه دام	48