سیب و سوران

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان سیب سوران ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

صنایع غذایی
صنایع تبدیلی و تکمیلی
باغداری
زراعت
دامداری
طیور
صنعت
خدمات
شیلات
صنایع دستی

 

·  صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی کشور محسوب می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند.

طبق بررسی‌های صورت گرفته، در حال حاضر فرآوری خرما به صوت خانگی انجام می شود. با توجه به میزان تولید خرما در شهرستان، احداث واحدهایی برای فرآوری خرما دارای مزیت خواهد بود. فرآوری خرما با دوهدف عمده، تبدیل کردن خرما به یک محصول، با ارزش بیشتر و افزایش عمر ماندگاری آن انجام می‌شود. با فرآوری خرما می‌توان با تنوع بخشیدن و افزایش عمر ماندگاری، باعث گسترش بازار مصرفی این محصول شده و طیف گسترده‌ای از مصرف‌کنندگان را جذب کرد. ازجمله فرآورده‌های خرما، می‌توان به محصولاتی مانند؛ شیره، سرکه، کارامل، قند مایع، عسل، خمیر خرما (برای تهیه شیرینی و بیسکوئیت و رولت خرما)، شهد، کرم، مخمرهای خوراکی، آرد هسته خرما، سس، کمپوت، لواشک، الکل، ترشی، بستنی و حلوای خرما، اشاره کرد. فرآورده‌هایی که از خرما تهیه می‌شوند، به دلیل اینکه در ساختار خود دارای ترکیبات افزودنی غیرطبیعی نیستند و ارزش غذایی بالایی دارند، موردتوجه مصرف‌کننده قرار می‌گیرند. از طرفی تولید فرآورده‌های خرما، منطبق بر استانداردهای جهانی، زمینه را برای صادرات هرچه بیش‌تر این نوع محصولات فراهم می‌کند.

تولید گوجه فرنگی در شهرستان زیاد است و معمولا تهیه رب به صورت خانگی انجام می‌شود. با توجه به میزان گوجه‌ی تولیدی، ایجاد واحد تولید رب گوجه فرنگی دارای مزیت است. صنعت تولید رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فروانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا و ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است. علاوه بر تولید رب، تهیه پودرگوجه فرنگی نیز از دیگر مشاغل مزیت‌دار شهرستان است[1]. پودر گوجه‌فرنگي محصولي است كه زمان زیادی از توليد آن در كشور نمي‌گذرد و در همین مدت هم توانسته جاي خود را در بازار باز كند. اين پودر به دليل داشتن وزن و حجم كمتر نسبت به ساير فراورده‌هاي گوجه‌فرنگي، باعث سهولت و صرفه‌جويي در حمل‌ونقل و بسته‌بندي شده و ماندگاري و عمر مفيد بيشتري دارد. از طرفي برخی آنتي ‌اكسيدان‌های موجود در گوجه‌فرنگي طی فرايند توليد رب از بين مي‌ رود اما اين مواد در پودر گوجه حفظ شده و از بين نمي‌روند. مزيت ديگر اين پودر نداشتن مواد نگهدارنده در تركيبات آن نسبت به رب است چرا كه رب، ماندگاري كمتري دارد و براي جلوگيري از اين حالت از مواد نگهدارنده بيشتري در ترکیب آن استفاده می‌ شود. پودر گوجه فرنگی در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربردهای متنوعی است. از جمله کاربردهای گسترده این محصول می‌توان به کاربرد آن در مواد غذایی منجمد شده و نیمه آماده، سوپ‌های آماده، اسنک‌ها (شامل پفک، چیپس،...) و... اشاره نمود. به طور کلی می توان گفت از این محصول به عنوان چاشنی در تولید محصولات مختلف استفاده می‌شود.

در شهرستان سیب سوران تولید ترشی، شور و خیارشور به صورت خانگی انجام می‌شود، برای ایجاد واحدی در این خصوص با توجه به اینکه می توان مواد اولیه ی مورد نیاز را از داخل شهرستان تامین و بخشی از جوانان بیکار منطقه را مشغول به کار کرد، مزیت وجود دارد[2]. ترشی و شور، بیشتر به‌عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می شود و به دلیل خاصیت اسیدی که دارد، باعث افزایش اشتها و میل به غذا خوردن در افراد می‌شود. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی‌ مدت صیفی‌ و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانواده‌ها تمایل دارند ترشی و شور موردنیاز خود را به‌صورت آماده تهیه نمایند. بنابراین راه اندازی کسب‌ وکار تهیه ترشی و شور می‌تواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد باشد.

تولید هندوانه در شهرستان زیاد است و با توجه به اینکه قیمت هندوانه معمولا پایین می‌باشد، برای کشاورز صرفه‌ی اقتصادی ندارد، در صورتیکه احداث واحدی برای تولید محصولات فراوری شده ی آن نظیر آب و کنسانتره ی هندوانه، اسانس هندوانه، مربا، مارمالاد و پکتین هندوانه (فیبرهای موجود در داخل هندوانه که خشک شده و در خوراک دام و طیور مصرف می شود) باعث می شود تا سود خوبی نصیب سرمایه‌گذار و کشاورز شود.

میزان تولید گندم در شهرستان سیب سوران و شهرستان‌های همجوار به حدی است که می‌توان یک کارخانه‌ی تولید آرد احداث کرد. تولید کلوچه سنتی خرمایی سیستانی از دیگر مشاغل مزیت‌دار شهرستان است. کلوچه خرمایی سیستانی از شیرینی های سنتی استان سیستان و بلوچستان و شهرستان سیب سوران است. این کلوچه‌های خوشمزه معمولا در اسفند ماه طبخ شده و برای پذیرایی عید نوروز استفاده می کنند. با توجه به اینکه این محصول در داخل کشور و کشورهای اطراف نظیر پاکستان و افغانستان بازار فروش خوبی دارد، قابل سرمایه‌گذاری است[3].

در شهرستان سیب سوران به دلیل وجود مراتع، گیاهان دارویی خودرو بسیار زیاد است و با توجه به اینکه از عرقیات گیاهی و گیاهان دارویی خشک شده به میزان زیاد در داخل استان استفاده می شود، در نتیجه فرآوری آنها دارای مزیت خواهد بود[4]. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت بالای تولید گیاهان دارویی در شهرستان و همچنین سهولت صادرات این محصولات به مناطق دیگر، می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

تولید دانه های روغنی به حدی است که احداث یک واحد روغن کشی می‌تواند هزینه‌های حمل این محصولات به مناطق دیگر برای روغن کشی را کم کند. البته برای ایجاد واحد صنعتی روغن کشی، بهتر است ابتدا کشت دانه های روغنی افزایش یابد[5].

از جمله محصولاتی که می توان در شهرستان تولید کرد، کشک زرد و ادویه ی آچار است. کشک زرد به دلیل داشتن بازار مصرف خوب در استان ها و کشورهای اطراف و همچنین ماندگاری طولانی، قابلیت افزایش تولید را دارد و می تواند برای شهرستان سیب سوران سودآور باشد[6].

ادویه آچار، یک ادویه محلی متعلق به منطقه سیستان می باشد که سابقه طولانی در این منطقه دارد و اکثر خانواده های سنتی اقدام به تهیه این ادویه در منزل می نمایند. این ادویه به عنوان چاشنی در انواع غذاها به‌خصوص انواع آبگوشت و خورشت کاربرد دارد که باعث ایجاد طعم و مزه مناسب در غذا می شود. این ادویه معمولا در اواسط یا اواخر تابستان تهیه می‌شود (چون در این موقع از سال مواد مورد استفاده در تهیه آن در بازار راحت و ارزان پیدا می‌شود.). در تهیه این ادویه از موادی نظیر بلغور گندم آب پز شده، پیاز، نمک، زیره سبز، تخم شوید، رازیانه، فلفل سیاه و زردچوبه استفاده می شود.

در اولویت های پایین‌تر، احداث واحد تولید لبنیات سنتی مزیت دارد. در حال حاضر تولید لبنیات به صورت خانگی و برای تامین نیاز خانوارها انجام می شود. شیر و فرآورده هاي آن از مهمترین اجزاي تشکیل دهنده جیره غذایی انسان است که از لحاظ ارزش غذایی از کلسیم، فسفر، ویتامین هاي مورد نیاز و پروتئین، غنی می‌باشد و همیشه استقبال بسیار خوبی از این نوع محصولات می شود[7].

در شهرستان سیب سوران تولید گوشت قرمز به اندازه‌ای است که می‌توان برای فراوری آن و تولید سوسیس، کالباس و همبرگرد فعالیت کرد. تولید محصولات مشتقی از گوشت‌های فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغل‌های آزاد پردرآمد محسوب می‌شود. در بین فراورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود. البته برای دستیابی به سود بالاتر، علاوه بر ایجاد بازار مصرف در داخل استان، باید خارج از استان نیز بازار فروش مناسبی را ایجاد کرد.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد.

بسته‌بندی خرما از جمله مشاغلی است که توجه چندانی به آن نشده است. با توجه به میران خرمای تولیدی در شهرستان، راه‌اندازی کسب‌وکار بسته‌بندی خرما مزیت دارد[8].

با توجه به میزان تولید گوشت قرمز و بلدرچین در شهرستان، احداث واحد بسته بندی این محصولات مزیت دارد. یکی از روش‌های تازه ماندن گوشت، بسته‌بندی مناسب است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند. البته بسته بندی گوشت بلدرچین به دلیل بازار مصرف کمتر نسبت به گوشت قرمز، مزیت پایین تری دارد.

با توجه به اینکه می توان از ضایعات حاصل از خرما و چوب درخت نخل، برای فعالیت در حوزه ی تولید نئوپان استفاده کرد، ایجاد واحدی در جهت تولید نئوپان برای شهرستان مزیت دارد. در واقع نئوپان در بیشترِ صنایع چوبی استفاده می شود و از این حیث، بازار فروش تضمین شده ای دارد[9].به دلیل رونق دامداری و پرورش طیور در شهرستان، احداث واحد تولید خوراک دام و طیور برای تأمین نیاز این واحدها قابل سرمایه‌گذاری است.

با توجه به میزان غلات و حبوبات تولیدی در شهرستان، احداث واحد بوجاری برای ارائه‌ی محصولی تمیزتر و با کیفیت‌تر، دارای مزیت خواهد بود. بوجاری به معنی پاک کردن غلات است، در حین عمل بوجاری، دانه از ساقه و پوسته جدا می‌شود. همچنین اگر تخم حشرات و یا آفتی هم در غلات باشد تفکیک می‌شود.

پوست و پشم دام های تولید شده در این شهرستان به مناطق دیگر برای فرآوری ارسال می شود. در صورتیکه فراوری پوست و پشم دام سودآوری خوبی خواهد داشت و بخشی از نیاز شهرستان را تامین می کند. فرآوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود خوبی هم نصیب دامدار می‌کند.[10]

در این شهرستان چند سردخانه مقیاس کوچک برای نگهداری خرما وجود دارد؛ اما با توجه به تولید خرما و سایر محصولات زراعی و باغی احداث واحدهای بیشتر، همچنان مزیت دارد. از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه میوه و سبزی می توان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم ها و غیره با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی تر حاصل می گردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه میوه، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن میوه در سردخانه موجب می شود در ماه هایی که مصرف میوه بسیار است و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه میوه تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می گردد و موجب خواهد شد از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه های میوه جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

 

· باغداری

شهرستان سیب سوران جزء شهرستان هایی است که از لحاظ منابع آبی دچار مشکل است؛ اما در یکی دو سال اخیر به دلیل افزایش بارندگی‌ها و پرشدن چاه‌ها، این قبیل فعالیت ها رونق بیشتری گرفته است. برای ادامه ی فعالیت در این حوزه بهتر است از روش های آبیاری قطره ای و فشاری استفاده شود[11]. عمده ترین محصول کشاورزی این منطقه، خرما است. در سیب سوران، خرما از انواع رُبی و هُلیله تولید و به کشور های اطراف ارسال می شود[12]. با توجه به کیفیت محصولات تولیدی و تأمین بازار فروش، احداث نخلستان خرما مزیت دارد. خرما از جمله محصولات باغی است که با آب و هوای گرم و اقلیم جغرافیایی کویری سازگاری بیشتری دارد. خرما میوه ای است با ارزش غذائی بالا که به علت دارا بودن مواد قندی قابل توجه (حدود 70%) علاوه بر مصرف غذایی، در صنعت نیز موارد استفاده فراوان دارد. مصارف مختلف خرما در صنعت شامل موارد خوراکی مانند شیره، شهد، شکلات خرما و...است، از ضایعات آن در ترکیب خوراک دام و طیور، از برگ خرما در ساخت انواع ظروف بافتنی، حصیر و از تنه و چوب خرما در کارخانجات نئوپان سازی و کاغذ سازی و همین طور پوشش ساختمان‌ها و پل‌ها استفاده می کنند.

از جمله مشاغل مزیت‌دار شهرستان می توان به تولید صیفی جات، در فضای آزاد اشاره کرد. با اینکه شهرستان جزء مناطق کم آب محسوب می شود؛ اما برای این محصولات بازار فروش خوبی وجود دارد و کشاورزان به کاشت آن تمایل دارند؛ بنابراین فعالیت در این زمینه قابل سرمایه‌گذاری است. البته بهتر است به دلیل مشکلات کم آبی الگوهای آبیاری تغییر کند و آبیاری به صورت مکانیزه انجام شود.[13]

گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است. اما با این وجود پرورش گلخانه ای محصولات نیز نیاز به مراقبت های خاص خود را دارد. گلخانه های تولید صیفی جاتی نظیر خیار، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای و بادمجان در شهرستان وجود دارند. با توجه به مزایای مطرح شده احداث گلخانه‌های جدید دارای مزیت است. علاوه بر گلخانه های تولید صیفی جات، می توان در حوزه ی تولید توت فرنگی به صورت گلخانه ای نیز فعالیت کرد.

در شهرستان سیب سوران باغات انار و انگور وجود دارد و با توجه به سازگاری با شرایط اقلیمی شهرستان و بازار مصرف خوب، احداث باغات انار و انگور پیشنهاد می‌شود. نهال انار حداقل سه سال نیاز به رشد دارد و از سال چهارم به بعد شروع به باردهی می کند. درخت انار بیش از 40 سال عمر مفید داشته و در مقابل کم آبی مقاوم است؛ اما میزان و نوع آب در کیفیت و کمیت میوه آن تاثیر مهمی دارد. مصرف انار در سال های اخیر افزایش یافته است. خواص این میوه و ابعاد مختلف محصولی آن از دلایل افزایش مصرف است. از انار در تولید داروهای تقویتی و صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. مصرف رب و آب انار نیز از گذشته رواج داشته و در سال های اخیر به اشکال متنوع و بهتری انجام می شود. کاشت انار فعالیتی درآمدزا است که با ارزیابی نیاز بازار، به روز رسانی فرآیند بسته بندی و جابجایی و ... می توان درآمد آن را افزایش داد. انگور از مهم‌ترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، موردتوجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی، همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. پرورش انگور علاوه بر اشتغال‌زایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و می‌تواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم بسزایی داشته باشد.

کاشت اکالیپتوس و آلوئه‌ورا از جمله مشاغلی است که در چند سال اخیر رونق گرفته و قابلیت توسعه دارد[14]. درخت اکالیپتوس از درختان عظیم و سریع الرشد است که به صورت گسترده در نواحی گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل کشت می‌شود. اکالیپتوس‌ها که امروزه به صورت عمده به عنوان منبع تولید چوب کاغذسازی، هیزم، ذغال‌چوب، تیرهای تونلی، تخته خرده چوب و اسانس‌های روغنی کاشته می‌شوند، به عنوان یکی از منابع عمده مولد فیبر جهت ساخت کاغذ سفید کرافت و در نهایت، تولید کاغذ چاپ و تحریر با کیفیت عالی شناخته شده‌اند. کاشت اکالیپتوس در خاک‌های شور و کم‌بازده بسیار ارزشمند است و توصیه می‌شود. جنس اکالیپتوس با توجه به تنوع فراوان منابع ژنتیکی و مقاومت در برابر سرما، گرما، شوری و خشکی از یک طرف و تولید سریع و مطلوب چوب در دوره کوتاه مدت سه تا پنج ساله از طرف دیگر، بهترین گزینه برای کشت به صورت وسیع در اراضی کم‌بازده، به ویژه با استفاده از هرزآب و فاضلاب است. گونه های مختلف آلوئه ورا گیاهانی مقاوم به گرما، خشکی، بیماری‌ها، آفات و حتی شوری هستند. علت مقاومت زیاد آن ها ساختار مرفولوژیکی این گیاه است و بذر آن ها نیز در شرایط اقلیمی مناسب و در دمای 21درجه سانتی گراد سبز می شوند. البته این گیاهان به سرما بسیار حساس هستند به طوریکه در دمای زیر 10درجه سانتی گراد رشد آن ها متوقف می شود. آلوئه ورا به رطوبت بالا، آب ایستایی و آبیاری زیاد حساس است. از این رو آبیاری گیاهان باید زمانی انجام شود که خاک آن ها کاملا خشک باشد. چنانچه این گیاه در مناطق گرم و خشک کاشته شود باید تحت آبیاری به موقع قرار بگیرد. آلوئه ورا را در هر نوع خاکی می توان کاشت ولی خاک های سبک که از زهکشی مناسبی برخوردار باشند برای کاشت این گیاه توصیه می شود. بازار و جایگاه آلوئه ورا در کشور جدید می‌باشد و آن چنان که باید جایگاه خود را پیدا نکرده اما این گیاه از اندک گیاهان دارویی است که علاوه بر مصرف دارویی در حوزه های آرایشی (مایع، ژل، کرم، لوسیون) و تغذیه ای (عصاره و نوشیدنی) نیز کاربرد دارد.

کاشت گل محمدی در شهرستان سیب سوران به صورت آزمایشی انجام شده و نتیجه‌ی مطلوبی داشته؛ بنابراین افزایش تولید آن قابل سرمایه‌گذاری است. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کلیه کشورهای جهان را دارا است.

میوه‌های جالیزی شهرستان شامل هندوانه و خربزه است که به میزان بسیار زیادی تولید می شود. بازار فروش خوبی برای این محصولات وجود دارد و تمایل کشاورزان، به تولید بیشتر آن‌ها است. با اینکه شهرستان از لحاظ منابع آبی در سطح متوسطی است؛ ولی در صورتی که از روش های آبیاری مکانیزه بهره گرفته شود، می توان این محصولات را بیشتر تولید کرد.[15]

پرورش قارچ از دیگر مشاغل پیشنهادی در شهرستان است که قابل سرمایه‌گذاری می‌باشد. میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را دارد. با توجه به شرایط اقلیمی شهرستان، احداث باغات میوه های گرمسیری نظیر کنار، انبه، چیکو، گواوا و فیسالیس مزیت دارد، که احداث باغات کنار و انبه به دلیل بازار مصرف بیشتر، در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد. کُنار درختی گرمسیری از تیره‌ی عنابیان است. حدود 40 گونه کنار وجود دارد که دو نوع کنار آفریقایی و کنار کازرونی یا ایرانی آن معروف تر هستند. کنار فواید زیادی برای سلامتی دارد، درمان زخم ها، تقویت و افزایش رشد مو، سم زدایی خون و بدن، تقویت دستگاه گوارش و در مان شکستگی استخوان برخی از خواص میوه کُنار هستند. برگ‌های کنار را می‌توان خشک و پودر کرده و برای شست و شوی بدن، پوست صورت و مو استفاده کرد.

انبه از میوه های مناطق گرمسیری و خاستگاه آن در آسیا از دو کشور فیلیپین و هندوستان است. میزان بارندگي برای کاشت انبه اهمیت زیادی ندارد، بلکه شدت بارندگي و توزیع آن در طول سال از اهمیت خاصي برخوردار است. چرا که انبه مي تواند در مناطقي با بارندگي کمتر از 373 میليمتر مشروط بر اینکه بارندگي در زمان حداکثر نیاز گیاه یعني دوره رشد رخ دهد، باروری مناسب را داشته باشد. انبه در مناطقي که در فصل گلدهي بارندگي، زود به زود اتفاق مي‌افتد و یا رطوبت نسبي بالاتر از 33 درصد است، نمي تواند به خوبي میوه تولید کند؛ زیرا این شرایط موجب شیوع و گسترش آفات و بیماری هایي از قبیل سفیدک پودری و آنتراکنوز مي شود.

فیسالیس یا عروسک پشت پرده یک گیاه علفی نارنجی رنگ است که تقریبا شبیه گوجه فرنگی می‌باشد. فیسالیس در بسیاری از مناطق به عنوان یک میوه لوکس محسوب می‌شود؛ به همین دلیل با قیمت بالایی به فروش می رسد. بسیاری از کشورها، از جمله کشورهای حوزه خلیج فارس خواستار واردات فیسالیس از سایر کشورها مخصوصاً ایران هستند؛ بنابراین می توان محصولات تولیدی را صادر کرده و کمک شایانی به ارز آوری و پیشرفت اقتصادی کشور داشت. فیسالیس بعد از برداشت در فضای آزاد ماندگاری طولانی مدتی دارد از این جهت صادرات این محصول ریسک کمی دارد و می توان محصول سالمی را به مقصد رساند. چیکو نام یکی از میوه‌های گرمسیری با پوستی قهوه‌ای و مزه‌ای شیرین است. از صمغ درخت چیکو، بیشتر برای درست کردن سقِّز (آدامس) استفاده می‌شود.

گواوا درختچه‌ای همیشه سبز است که برگ‌های آن بدون کرک یا پوشیده از کرک و گل‌های آن خوشبو می‌باشد. پوست تنه گواوا سبز یا قهوه‌ای متمایل به قرمز است و دارای ریشه‌های سطحی می‌باشد که ریشه می‌تواند به گونه عمقی و پرپشت گسترش پیدا کند. گل‌های آن سفید و خوشبو هستند و در بهمن و اسفند به گل می‌نشیند. میوه گواوا چیزی همانند به زیتون یا انار کوچک به رنگ قرمز یا زرد، گوشتدار و شیرین است، دانه‌های آن مانند دانه‌های انگور در گوشت قرار دارد. میوه گواوا را به صورت خام یا پخته به شکل مربا و ژله می‌خورند.

 

· زراعت

عمده ترین تولیدات زراعی شهرستان سیب سوران شامل گندم و جو است، این محصولات بیشتر برای تامین نیاز شهرستان سیب سوران یا شهرستان های اطراف مورد استفاده قرار می گیرند و به دلیل اینکه قوت غالب مردم محسوب می شوند، افزایش کشت آنها دارای مزیت است.[16] در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر و کم آفت تر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه‌ای در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود و در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

زعفران از جمله محصولات زراعی شهرستان است که در چند سال اخیر کشت شده و محصول با کیفیتی تولید شده‌است. با توجه به مقاومت زعفران در برابر سرما و کم‌آبی، افزایش سطح زیر کشت آن مزیت دارد[17].

حبوبات این شهرستان شامل عدس، نخود، ماش و ماک( نوعی لوبیای محلی است) می شود، که به صورت آبی کشت می‌شوند. افزایش سطح زیر کشت این محصولات قابل سرمایه‌گذاری است. همچنین می‌توان این محصولات را در تناوب با گندم و جو قرار داد و بخشی از نیتروژن مورد نیاز خاک را تامین کرد و از کاه تولید شده نیز برای خوراک دام و طیور بهره برد.

کشت دانه های روغنی نظیر کلزا در شهرستان انجام می شود و با توجه به فروش تضمینی، قابلیت افزایش کشت دارد[18]. کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال قرارگرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد.

همچنین در اولویت‌های پایین‌تر، کشت کنجد و آفتابگردان روغنی مزیت دارد. کاشت کنجد به دلیل سازگاری محیطی، بازدهی بالا، مفید بودن برای خاک، نیاز به سرمایه اولیه کم و بازاریابی آسان، گزینه شغلی مناسبی است. کنجد از آن دسته گیاهانی محسوب می شود که با هر بار کشت و پرورش، محصول و بار قابل توجهی را به ارمغان می آورد. یکی دیگر از مزایای کاشت کنجد، صرفه جویی در منابع آب است. این گیاه قادر است تا با جذب رطوبت باقیمانده در خاک رشد کند. همین امر موجب سازگاری کنجد با آب و هوای گرم می شود. ریشه های کنجد در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذ پذیری آن نقش موثری داشته و به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوب‌های زراعی در نظر گرفته می شود. همچنین در بعضی از مناطق این گیاه به عنوان کود سبز کاشته می شود. کنجد در روغن کشی (کنجد و ارده)، نانوایی و آجیل فروشی ها، تهیه عطرها، به عنوان حلال در داروسازی و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. صادرات ارزش افزوده و فرآوری های کنجد، می تواند هدف تولید انبوه کشاورزان باشد. از همین رو نگرانی ها برای بازاریابی این محصول نسبت به سایر محصولات کاهش پیدا می کند. عمده مشکل کنجدکاران عدم وجود ماشین‌آلات کاشت و برداشت دانه های روغنی است که درصورت تامین این ماشین آلات، تولید کمی وکیفی محصول درسطح منطقه می‌تواند از رشد قابل توجهی برخوردار شود.

گل آفتابگردان گیاهی یک ساله است که پرورش آن در هر شرایطی امکانپذیر بوده و فرآورده های حاصل از آن دارای مزیت اقتصادی فراوانی می‌باشد. این گیاه، یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد.

ذرت که در دو نوع علوفه‌ای و دانه‌ای در شهرستان کشت می‌شود، با هر آب و هوایی سازگاری دارد، در برابر خشکی مقاوم است و میزان ثمردهی آن در هکتار بالا می‌باشد. دولت برای تشویق به کشت این گیاه، اقدام به خرید تضمینی ذرت از کشاورزان می کند. روغن ذرت، کنسرو بلال و دانه ذرت به مصارف انسانی می رسد و همچنین دانه ذرت در مرغداری ها و علوفه تر، خشک، سیلو شده و کنجاله دانه در دامداری ها استفاده می شود.  کاکل ذرت نیز در داروسازی به کار می رود. از ساقه و برگ ذرت در صنایع کاغذ، مقوا سازی و تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند. نشاسته ذرت در صنایع رنگرزی، دارو سازی و پلاستیک سازی کاربرد دارد. با توجه به مزایای مطرح شده، افزایش سطح زیر کشت ذرت مزیت دارد.

کشت یونجه از دیگر مشاغلی است که به سبب رونق دامداری در شهرستان، مزیت دارد[19]. در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به خاطر ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب آن از اهمیت خاصی برخوردار است همچنین به علت وجود باکتریهای ریزوبیوم در ریشه های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده و به این طریق باعث باروری خاک می شود از طرفی دیگر گیاهی چندساله است و تا چند سال می توان برداشت انجام داد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی داشته و امکان تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام، فراهم می‌شود که علاوه بر ایجاد اشتغال مولد و حصول درآمد مناسب برای زارعین، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام نیز موثر خواهد بود و نیاز شهرستان برای وارد کردن نهاده های مورد نیاز دام از سایر مناطق را برطرف خواهد کرد. لازم به ذکر است محصولاتی نظیر یونجه و ذرت علوفه‌ای به آب زیادی نیاز دارند و برای کاشت آن‌ها می‌توان از آبیاری مکانیزه استفاده نمود.

باقلا از دیگر محصولاتی است که تولید آن در شهرستان پیشنهاد می‌شود. باقلا محصول فصل خنک بوده و قادر است دمای 4- درجه سانتی گراد را تحمل کند ولی در دمای 7- درجه بوته آن خشک شده و از بین می رود. درجه حرارت لازم برای سبز شدن بذر باقلا 5/3 تا 9 درجه سانتی گراد است؛ بنابراین در مناطقی با زمستان معتدل، این گیاه را در پاییز کاشته و در بهار محصول آن را برداشت می کنند و در مناطقی با زمستان خیلی سرد در بهار کشت می شود. باقلا نسبت به خشکی هوا خیلی حساس است مخصوصا در مرحله گل دهی. گرمای زیاد ، خشکی هوا و تابش خورشید اثرات نامطلوبی روی مقدار محصول باقلا خواهد داشت.

 

· دامداری

دامداری از جمله مشاغل موجود در شهرستان سیب سوران است. دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، که توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند از راهکارهای توسعه اقتصادی و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود. در حوزه دامداری در زمینه پرورش دام سبک و سنگین فعالیت‌هایی اغلب به شکل سنتی انجام شده‌است. در زمینه دام سبک پرورش گوسفند بلوچی و بز بومی انجام می‌شود که هر دو مزیت یکسانی دارند. نژاد گوسفند بلوچی در سراسر کشور خصوصاً بخش شرقی کشور پراکنده است و دارای صفت برجسته‌ای از جمله تولید پشم مرغوب می‌باشد که مناسب برای قالی‌بافی است. این نژاد دارای توان مقاومت بالا در برابر تنش‌های گرمایی و کمبود مواد غذایی است. به طورکلی بز به‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز به‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود.

پرورش شتر در بخش های کویری این شهرستان انجام می شود. پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا را داراست. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی و خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را در مقایسه با سایر دام‌ها دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد.

سایر دام‌های سنگین در شهرستان به دلیل شرایط اقلیمی منطقه که بسیار گرم است، به صورت محدود پرورش داده می شوند. پرورش گاو بومی و گاو هولشتاین دورگ از جمله مشاغل پیشنهادی در این حوزه است. امروزه به منظور بهره برداری بهینه از دام سنگین، از گاو های دورگ استفاده می‌شود. این دام‌ها، حاصل تلقیح نژاد اصلی و نژاد بومی هستند. گوساله ای که از طریق آمیخته گری متولد می شود هم برخی خصوصیات ارثی گاو نر اصیل و هم برخی خصوصیات ارثی گاو ماده بومی را دارا است. در نسل های بعدی به تدریج صفات منتقل شده از گاو های اصیل در گوساله ها ظاهر می شود و تولیدات شیر و گوشت اغلب آنها نیز به نحو قابل توجهی بیشتر می شود.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. عمده پرورش طیور در این شهرستان به مرغ های گوشتی اختصاص دارد و در زمینه ی سایر طیور به صورت محدود کار شده است. پرورش مرغ های گوشتی برای شهرستان در جهت تامین نیاز مردم مزیت خیلی خوبی دارد و می توان این فعالیت ها را به صورت گسترده تری انجام داد[20]. گوشت مرغ به سبب مزیت‌های فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند مطرح و نیاز عمومی منطقه و کشور را در این زمینه مرتفع نماید. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است.

همچنین در اولویت‌های پایین تر برای تامین نیاز شهرستان می‌توان در زمینه پرورش مرغ‌های بومی نیز فعالیت کرد. یکی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی، سوددهی بسیارخوب پرورش مرغ بومی یا محلی است. مرغ بومی یا همان مرغ های محلی ، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار می آیند که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارند و این مزیت باعث می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی داشته باشد. یکی دیگر از مزیت های پرورش مرغ بومی این است که این کار نیاز به تجهیزات ندارد. هرچند اگر در پرورش مرغ بومی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. منظور از تجهیزات مواردی مانند آبخوری، دان خوری ، لانه تخم گذاری و... است.

پرورش شتر مرغ و بلدرچین در مقیاس کوچک و خانگی انجام می شود و با توجه به اینکه بازار فروش مطلوبی برای این طیور در داخل شهرستان، استان سیستان و بلوچستان و کشور های اطراف وجود دارد، پروش آن‌ها مزیت دارد [21]. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

از جمله طیوری که در شهرستان قابلیت پرورش دارد، می توان به کبک، بوقلمون و اردک اشاره کرد. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب و قیمت بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد. از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است، محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد و مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است. تغذیه‌ی اردک‌ها شبیه مرغ است، با این تفاوت که گوشت آن گرم است، ارزش غذایی بالایی دارد و مثل مرغ واکسینه نمی‌شود؛ در نتیجه مشکل هورمونی ندارد.

 

 

· صنعت

فعالیت های صنعتی در شهرستان سیب سوران تاکنون به صورت جدی انجام نشده است، در واقع در این شهرستان یک شهرک صنعتی وجود دارد، که به دلیل عدم سرمایه گذاری و همچنین عدم تمایل مردم شهرستان به فعالیت‌های صنعتی، نیمه تعطیل است؛ اما با توجه به اینکه شهرستان از لحاظ ذخایر معدنی غنی است، می توان در این حوزه فعالیت گسترده ای انجام داد.[22] معادن آهن و رس در شهرستان وجود دارد که از آن‌ها استخراج صورت می گیرد. سنگ آهن استخراج شده به صورت خام به استان های اطراف برای فراوری ارسال می شود.

از خاک رس تولیدشده در شهرستان، برای تولید آجر استفاده می شود. با توجه به اینکه استفاده از آجر در شهرستان زیاد است و تامین مواد اولیه نیز به سهولت صورت می گیرد، احداث واحد های آجر پزی دارای مزیت است.[23]

شهرستان سیب سوران تابستان‌های گرم و آفتاب سوزانی دارد؛ بنابراین احداث نیروگاه خورشیدی در این منطقه قابل سرمایه گذاری است.

با توجه به تولید خرما در شهرستان و نیاز به بسته بندی این محصول، احداث واحدی برای تولید کارتن می تواند از واردات این محصول جلوگیری کرده و نیاز شهرستان را رفع کند.

 

· خدمات

شهرستان سیب سوران همچنان که از ترکیب نام آن پیدا است از دو منطقه بنام روستای سیب و شهر سوران تشکیل شده است که قدیمی ترین بافت شهرستان می باشد و قدمت روستای سیب به اواسط دوره صفویه بر می گردد. این منطقه به استناد آثار تاریخی و باستانی فراوانی که وجود دارند به عنوان یکی از کهن ترین مناطق زیستی محسوب می‌شود. آثار باستانی این شهرستان نظیر قبرستان قدیمی سیب ، میل مارو، پیر کهور و کله برزاد به قبل از اسلام برمی گردد. از لحاظ امکانات خدمات گردشگری در شهرستان سیب سوران ضعف وجود دارد و همین امر باعث می شود تا مسافرپذیری کمتر شود. در حوزه ی خدمات گردشگری احداث اقامتگاه بومگردی، بازارچه محلی برای فروش صنایع دستی و تولیدات مردم شهرستان، مجتمع رفاهی-خدماتی، سالن ورزشی و شهربازی می تواند به جذب گردشگرکمک کند، سوددهی مناسبی برای شهرستان به همراه آورد و برای جوانان اشتغالزایی داشته باشد[24].

اقامتگاه های بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است.

چند سالی است که احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی در جاده های کشور به منظور ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه و توازن منطقه ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد و باعث شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی – رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده ها تا حدی است که بعضا این الزام را ایجاب می کند که نهادهای اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آن‌ها پیشقدم شوند.

 

· شیلات

در شهرستان سیب سوران پرورش ماهی (ماهی گرمابی) به میزان خیلی کم انجام می شود؛ زیرا در چابهار صید از دریای عمان انجام می شود و پرورش ماهی خیلی مرسوم نیست. افزایش پرورش ماهیان گرمابی و مخصوصا ماهی کپور در صورت استفاده از استخرهای دو منظوره[25] مزیت دارد[26]. ماهیان گرمابی در محدوده دمایی 27-20 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. بزرگ‌ترین خانواده ماهيان آب شيرين، کپورماهیان هستند، که دارای 200 جنس می‌باشند. این ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی ازلحاظ اقتصادی است و نیز ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی دارد. ازاین‌رو آموزش توسعه پرورش این ماهی می‌تواند در راستای تأمین غذای جمعیت کشور و نیز افزایش سطح معیشتی مردم مؤثر باشد.

 

· صنایع دستی

صنايع دستي به آن گروه از صنايعي گفته مي شود كه مهارت، ذوق و بينش انسان در آن نقش اساسي دارد و يا اينكه تمام يا بخش اعظم مراحل ساخت فراورده هاي آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بينش هر منطقه و با ديدگاه هاي قومي ساخته و پرداخته مي شود. صنايع دستي بازتابي از تاريخ تمدن هر ملت و قومي است و مي تواند انتشار مؤثري براي فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد.

بخش عمده‌ای از صنایع دستی شهرستان سیب سوران شامل سوزن‌دوزی، حصیربافی و سبد بافی می‌شود. این تولیدات در کشورهای اطراف نظیر پاکستان و افغاستان و کشورهای حاشیه ی خلیج فارس بازار فروش خوبی دارند. طبق بررسی‌های انجام شده، در صورت ارائه آموزش‌های لازم به افراد متقاضی و بازاریابی مناسب، افزایش این تولیدات مزیت دارد[27].

از جمله فعالیت های فراموش شده شهرستان می‌توان به قالی بافی و گیلم بافی اشاره کرد که قابلیت احیا شدن دارند. شرط دستیابی به سود بالاتر، تولید محصولات با کیفیت و تأمین بازار فروش است[28].

 

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

باغداری

زراعت

دامداری

طیور

شیلات

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنعت

صنایع دستی

خدمات

1

احداث باغ خرما (1)

کشت گندم (1)

پرورش بز بومی (1)

پرورش مرغ گوشتی (1)

پرورش ماهی کپور (1)

فرآوری خرما (1)

بسته بندی گوشت قرمز (1)

احداث واحد آجر پزی (1)

سوزن دوزی (1)

احداث اقامتگاه بومگردی (1)

2

کاشت صیفی جات در فضای آزاد (1)

کشت جو (1)

پرورش گوسفند بلوچی (1)

پرورش مرغ بومی (1)

تولید رب و پودر گوجه فرنگی (1)

بسته بندی خرما (1)

احداث نیروگاه خورشیدی (2)

حصیربافی (2)

احداث بازارچه محلی (2)

3

احداث گلخانه ی صیفی جات (2)

کشت زعفران (2)

پرورش شتر (2)

پرورش شتر مرغ (2)

تولید ترشی و شور (2)

تولید نئوپان (2)

تولید کارتن (3)

سبد بافی (3)

احداث مجتمع رفاهی-خدماتی (3)

4

احداث گلخانه ی توت فرنگی (2)

کشت حبوبات (2)

پرورش گاو بومی (3)

پرورش بلدرچین (2)

تولید خیار شور (2)

بسته بندی گوشت بلدرچین (2)

قالی بافی (4)

احداث سالن ورزشی (4)

5

احداث باغ انار (3)

کشت کلزا (3)

پرورش گاو هلشتاین دورگ (4)

پرورش کبک (3)

فرآوری هندوانه (3)

بوجاری (2)

گلیم بافی (5)

احداث شهربازی (5)

6

احداث باغ انگور (3)

کشت کنجد (3)

پرورش اردک (3)

تولید آرد (3)

تولید خوراک دام و طیور (3)

7

کاشت اکالیپتوس (3)

کشت آفتابگردان (3)

پرورش بوقلمون (3)

تولید کلوچه سنتی خرمایی سیستانی (4)

فرآوری پوست و پشم دام (4)

8

کاشت آلوئه ورا (3)

کشت ذرت (4)

فرآوری گیاهان دارویی (3)

احداث سردخانه (5)

9

کاشت گل محمدی (4)

کشت یونجه (4)

روغن کشی از دانه‌های روغنی (4)

10

کاشت میوه های جالیزی (4)

کشت باقلا (5)

تولید کشک زرد (4)

11

پرورش قارچ (4)

تولید ادویه آچار (4)

12

احداث باغ کنار (5)

تولید لبنیات سنتی (5)

13

احداث باغ انبه (5)

تولید سوسیس و کالباس و همبرگرد (6)

14

احداث باغ چیکو (6)

15

احداث باغ گواوا (6)

16

احداث باغ فیسالیس (6)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

مشاغل	مزیت
فرآوری خرما	1
تولید رب و پودر گوجه فرنگی	2
بسته بندی گوشت قرمز	3
احداث باغ خرما	4
بسته بندی خرما	5
تولید صیفی جات در فضای آزاد	6
پرورش بز بومی	7
پرورش گوسفند بلوچی	8
کشت گندم و جو	9
پرورش مرغ بومی	10
پرورش ماهی کپور	11
آجر پزی	12
احداث اقامتگاه بومگردی	13
پرورش مرغ گوشتی	14
سوزن دوزی	15
کشت زعفران	16
تولید ترشی، شور و خیار شور	17
بسته بندی گوشت بلدرچین	18
بوجاری	19
پرورش بلدرچین	20
کشت حبوبات	21
احداث گلخانه ی صیفی جات و توت فرنگی	22
پرورش شتر مرغ	23
تولید نئوپان	24
پرورش شتر	25
فرآوری هندوانه	26
احداث بازارچه محلی	27
حصیر بافی	28
تولید خوراک دام و طیور	29
احداث باغ انار	30
تولید آرد	31
تولید کلوچه سنتی خرمایی	32
احداث باغ انگور	33
کشت افتابگردان روغنی	34
پرورش اردک	35
پرورش بوقلمون	36
کاشت آلوئه ورا	37
فرآوری گیاهان دارویی	38
کشت کلزا	39
کشت کنجد	40
سبد بافی	41
پرورش گاو هلشتاین دورگ	42
پرورش کبک	43
کاشت اکالیپتوس	44
روغن کشی از دانه‌های روغنی	45
احداث نیروگاه خورشیدی	46
احداث مجتمع رفاهی-خدماتی	47
فرآوری پشم و پوست دام	48
احداث سالن ورزشی	49
احداث باغات کنار	50